علی حق نظری - عضو هیات علمی دانشگاه زنجان
مسعود کامل - هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی زنجان
پرویز مرادی - هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی زنجان

به منظور بررسی نحوه ارتباط بین عملکرد و صفات مورفولوژیکی توده های بومی عدس استان زنجان، آزمایشی در سال زراعی 82-1381 ، در قالب طرح حجیم شده در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان اجرا شد. پس از جمع آوری داده ها از عملکرد و 10 صفت مورفولوژیکی دیگر داده ها مورد تجزیه آماری قرار گرفتند. محاسبه آماره های ساده نشان داد که عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه دارای بیشترین تغییرات بودند. پس از محاسبه ضرایب همبستگی ساده بین صفات، با انجام تجزیه رگرسیون گام به گام تعداد صفات موثر بر عملکرد به سه صفت کاهش یافت(عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و تعداد روز تا رسیدگی). با انجام تجزیه علیت 94% از کل تغییرات مشاهده شده توسط 3 صفت مذکور توجیه گردید. از بین صفات، عملکرد بیولوژیک دارای بیشترین اثر مستقیم بر روی عملکرد علوفه دانه بود. به طور کلی می توان گفت که در برنامه های به نژادی برای عملکرد دانه در توده های مورد مطالعه، باید از این صفت به عنوان شاخصی جهت انتخاب در لاینه و توده های بومی استان زنجان استفده نمود.