تعیین GDD در لاین‏های لوبیا قرمز و رابطه آن با عملکرد و اجزاء عملکرد

دوره رشد گیاهان زراعی نقش بسزایی در انتخاب آنها برای کشت در یک منطقه ایفا می‏کند، لذا با تعیین GDD (واحد حرارتی) لازم برای هر یک از آنها از جمله لوبیا می‏توان منطقه مناسب زراعت آن محصول را نیز مشخص نمود. در پژوهش حاضر که در سال 1383 در ایستگاه ملّی تحقیقات لوبیا خمین انجام شد، 11 لاین لوبیا قرمز به همراه رقم گلی مورد بررسی قرار گرفت. برای تعیین GDD هر یک از لاین‏ها، بر اساس آمار روزانه دما و طبق معادله Σ [(Tmax + Tmin)/2 - Tb] محاسبات لازم انجام گردید. مراحل مختلف رویشی و زایشی و ارتفاع بوته نیز بررسی گردید. نتایج نشان داد که لاین KS-31148 با میانگین 1059 درجه روز رشد بیشترین GDD را برای رسیدن نیاز دارد. به عبارتی این لاین را در مناطقی که فصل رشد طولانی‌تری دارند، می‌توان کشت کرد. در مقابل لاین D81083 با میانگین 1023 درجه روز رشد، کمترین میزان GDD را نشان داد. یعنی این لاین برای مناطقی که فصل رشد کوتاه‌تری دارند، مناسب‌تر است. در بررسی اجزاء عملکرد، لاین‌های KS-31147، KS-31152 و KS-31154 به ترتیب بیشترین تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف و وزن صد دانه را نشان دادند. رقم گلی بیشترین عملکرد دانه و ارتفاع بوته را به خود اختصاص داد. در تعیین همبستگی صفات با عملکرد دانه مشخص گردید که صفت ارتفاع بوته بیشترین همبستگی مثبت (**0/892=r) را با عملکرد دارد. در مقابل، صفت وزن صد دانه بیشترین همبستگی منفی (*0/671-=r) را با عملکرد نشان داد. بطور کلی، همبستگی بین صفات با عملکرد دانه نشان داد که برای افزایش عملکرد باید مراحل رویشی گیاه کوتاه‌تر شود.

Keywords:

لوبیا قرمز , واحد حرارتی (GDD) , عملکرد و اجزاء عملکرد , همبستگی