قلی پور - دانشگاه صنعتی شاهرود
سلطانی - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
سرپرست - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

در خصوص غلظت بحرانی نیتروژن نخود اطلاعات اندکی موجود می‌باشد. به علاوه، تاکنون رابطه نیتروژن ویژه برگ (SLN, gm-2) با کارآیی مصرف نور (RUE, g MJ–1) ارزیابی نشده است. این اطلاعات برای ایجاد مدل‌های رشد و نمو و همچنین ارزیابی میزان مشارکت نخود در ایجاد تعادل در نیتروژن سیستم‌های زراعی مورد نیاز است. بر همین اساس، با استفاده از 4 آزمایش مزرعه‌ای و سنجش نیتروژن در 1325 نمونه گیاهی، این فرایندها مورد بررسی قرار گرفت. برای مشخص کردن حد بحرانی و غلظت ماکزیمم نیتروژن از حدود اطمینان 95% برای هر داده پیش بینی‌شده استفاده شد که در اصل، یک بازه‌ای را برای داده‌های مشاهده شده ایجاد می‌کند. نتایج نشان داد که در بیشتر دوره رشد و نمو گیاه، درصد نیتروژن در برگ‌های سبز و SLN نسبتا ثابت می‌ماند. تحرک مجدد نیتروژن منجر به پیری برگ می‌شود ولی اثری بر SLN ندارد. پایداری SLN در بررسی حاضر تأییدی بر ثابت بودن RUE تا مرحله رسیدگی در آزمایش قبلی می‌باشد. غلظت نیتروژن (%) در برگ‌‌های سبز تا مرحله شروع پر شدن دانه بیش از 5% بود و پس از آن به طور خطی کاهش یافت و به 3% رسید. بر اساس مقیاس سطح برگ، مقدار نیتروژن در مرحله شروع پر شدن دانه 2/2 گرم بر متر مربع بود و سپس به 1/6 گرم بر متر مربع تنزل یافت. درصد نیتروژن در برگ‌های پیر 1/2% بود. درصد نیتروژن ساقه از 3% در اوایل فصل رشد به 0/8% در ساقه‌های مسن تنزل یافت. درصد نیتروژن در غلاف ثابت ماند (3/5%)، ولی درصد نیتروژن دانه از 6% در اوایل مرحله پر شدن دانه به 4/3% در مرحله رسیدگی تقلیل یافت.

نخود، نیتروژن، غلظت بحرانی، مدل سازی