حمید مدنی - استادیار گروه زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک
محمدعلی ملبوبی - استادیار مرکز ملی تحقیقات مهندسی ژنتیک و تکنولوژی زیستی - تهران
منصور امیدی - دانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران

توسعه کشت لوبیا در کشور به عنوان یک زراعت تابستانه تابع محدودیت های مختلف اقلیمی و اکولوژیکی است به طوری که تولید این محصول با حداقل مصرف نهاده هایی چون آب و کودها ی فسفره می تواند ارزش اقتصادی این محصول را در مقایسه با سایر محصولات تابستانه حفظ نماید. یکی از راهکارهای کاهش هزینه های تولید لوبیا در کشور مصرف بهینه کودهای فسفره است. برای این منظور آزمایشی در سال 1382 در مزرعه دانشکده کشاورزی کرج بصورت اسپیلت پلات در قالب کرت های کامل تصادفی و در 4 تکرار اجراء گردید که در آن از مقادیر مختلف کود شیمیایی فسفر به عنوان عامل اصلی و کاربرد ترکیبی از باکتری های مختلف محلول کننده فسفر به عنوان عامل فرعی تیمار های آزمایشی را تشکیل دادند. رقم تجاری لوبیا چیتی بنام تلاش در این بررسی مورد استفاده قرار گرفت. نتایج این بررس نشان داد که صفات عملکرد دانه ، عملکرد بیوماس و وزن خشک بوته 40 روز پس از کاشت تحت تاثیر انواع مختلف کود بیولوژیک فسفر قرار گرفتند (P=5%) و اثرات متقابل تیمار کود شیمیایی و کود بیولوژیک نیز در سطح 5% معنی دار شد. در کل عملکرد دانه با میانگین 1/43 تن در هکتار نسبت به حداکثر مصرف کود های شیمیایی که 1/33 تن در هکتار بوده است حدود 10% بیشتر بوده است.