سیدمهدی حسینی نیا - دانشجوی دکتری دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل
رحیم سلامت آذر - مدرس دانشگاه پیام نور مرکز اردبیل، اردبیل
سویل امانی - دبیر آموزش و پرورش ناحیه 2 اردبیل، اردبیل
فرنگیس جاهد - دبیر آموزش و پرورش ناحیه 2 اردبیل، اردبیل

گردشگری صنعتی گسترده، عظیم و رو به رشد در عرصه فرهنگ و اقتصاد جهان است،که تقریبا تمام جنبه های یک اجتماع را در بر می گیرد. امروزه اهمیت و وسعت این صنعت موجب شده است، تا پدیده های متعددی از دیدگاه گردشگری مورد تحلیل قرارگیرد. هنگامی که تاریخ گردشگری را مورد مطالعهقرار دهیم، این مسئله مشخص می شود که معماری همواره نقش اساسی در گردشگری داشته است. از پیدایش نخستین جاذبه ها، مهمان خانه ها،کاروانسراها و غیره، تا رسیدن به صنعت گسترده ی امروزی، گردشگری و معماری در پیوندی پایدار بوده اند. معماری هر منطقه در آثار، بناها وهمچنین نحوه شهرسازی آن منطقه متبلوراست. براساس ویژگی های خاص، اهداف و اشکال بازاریابی گردشگری، معماری می تواند کمک قابل ملاحظهای به شکل دادن میراث سنتی و ارائه صنعت گردشگری نماید. اردبیل یکی از استان های ایران است که دارای آثار فراوان تاریخی است، گردشگریتاریخی دراستان اردبیل آنچنان که باید تقویت شود نشده، و سهم آن در جذب گردشگر در این حوزه اندک است. این استان در میان سایر استان هاکشور به لحاظ جذب توریسم تاریخی جای رشد و توسعه دارد، زیرا این استان دارای مراکز، آثار و ابنیه تاریخی فراوان است. با این وجود هنوزاندیشه ایجدی برای سامان دادن به صنعت توریسم در بخش گردشگری تاریخی در منطقه وجود ندارد. این مقاله با هدف بررسی ارتباط بنیادی دو بخش معماریوگردشگری در بستر جغرافیای ایران به روش توصیفی- تحلیلی و مطالعات کتابخانه ای و میدانی صورت پذیرفته است. نتایج نشان داده که گردشگری تاریخی نقش اساسی در بین جاذبه های گردشگری ایران بازی می کند و استان اردبیل با تنوع آثار دوره های تاریخی می تواند در این بخش گردشگرانداخلی و خارجی را به خود جذب کند و ضرورت دارد به اینبخش در این استان توجه ویژه شود.

استان اردبیل، گردشگری، توسعه پایدار، معماری، ابنیه تاریخی