محمد کریم زاده مقدم - عضو هیات علمی گروه مهندسی آب دانشگاه آزاد اسلامی تربت حیدریه و کارشنا

به منظور بررسی تاثیر سیستمهای مختلف آبیاری بر کارایی مصرف آب در زراعت چغندرقند آزمایشی در سا ل ١٣٨٠ در منطقه مشهد انجام گردید . در این آزمایش شش تیمار در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با ١٠ تکرار انجام گردید که تیمارهای مورد نظر عبارت بود از: ١- آبیاری جویچه ای ٢- آبیاری بارانی ٣- آبیاری قطر های با فواصل لترال نیم متر و فواصل روزنه ٢٠ سانتیمتر ٤- آبیاری قطر های با فواصل لترال یک متر و فواصل روزنه ٢٠ سانتیمتر ٥- آبیاری قطر های با فواصل لترال نیم متر و فواصل روزنه ٣٠ سانتیمتر ٦- آبیاری قطر های با فواصل لترال یک متر و فواصل روزنه ٣٠ سانت یمتر ١١٥٢٠ و ٥٧٦٠ متر مکعب در هکتار بدست ،٦٤٠٠ ،١٢٨٠٠ ،١٣٥٠٠ ، در آزمایش حجم آب مصرفی به ترتیب ١٧٣٠٠آمد..در نتایج آزمایش، بیشترین کارایی مصرف آب در تیمار ششم و کمترین مقدار در تیمار اول بدست آمد بطوریکه میزان قند خالص تولیدی در تیمار ششم ٨٥/٢ برابر تیمار اول بود . بالاترین عملکرد قند خالص (در واحد سطح ) در تیمار دوم و پائین / ترین مقدار در تیمار ششم حاصل گردید . نتیجه قابل توجه اینکه اختلاف عملکرد قند خالص ب ین تیمار ششم (با یک سوم حجم آب مصرفی تیمار اول ) و اول معنی دار نگردید، اگرچه عملکرد در تیمار اول بیشتر بود .تحلیل اقتصادی طرح نشان داد که با آب صرفه جویی شده در تیمار چهارم نسبت به تیمار اول می توان در صورت امکان سطح زیر کشت را به میزان 1/7 برابر افزایش دا د که در اینصورت سود خالص نهایی 2/3 برابر میگردد. نتایج بدست آمده در آزمایش فوق نشان داد که سیستم آبیاری تحت فشار در حالت کلی موجب افزایش کارایی مصرف آب و سود خالص نهایی در زراعت چغندرقند می گردد.

آبیاری بارانی، قطره ای نواری، جویچه ای، چغندر قند، کارایی مصرف آب، تحلیل اقتصادی