محمد قدرتی - دانشجوی دبیری الهیات ومعارف اسلامی دانشگاه فرهنگیان اصفهان

اگرنگاهی به تاریخ وسیراندیشه هاومکاتب فکری وفلسفی بیفکنیم به روشنی درمیابیم که غالب فیلسوفان وصاحبان مکاتب فکری درطول تاریخ بشرهمواره درصددبوده اندکه برنامه ونظامی برای رفتارآدمیان عرضه کنندیکی ازانوااع اخلاق کاربردیاخلاق مناظره وگفتگومیباشدنویسنده دراین پژوهش درپی دستیابی به اصول مناظره اخلاقی ازدیدگاه آیات وروایات وبررسی مناظره دراخلاق بوده است وبااستفاده ازروش تحلیلی اسنادی احادیث وآیات واصول مرتبط بااین فن راگردآوری کرده وبهمهمترین اصول گفتگوومناظره اخلاقی پرداخته است ومباحثه و مذاکرهی علمی عامل شکوفایی و موجب حیات علم و دانشمیباشدو از ابزارهای مهم رشد فکری، شکوفایی نیروی بیان، اراده و ایمان میباشدو یکی از اهداف مناظره آموزش است و بالاترین وبهترین مناظره آنست که ازنظرعقل فردمقابل راوارداربه پذیرش کندو از جمله ویژگیهای مناظرات انبیا علیهمالسلاماین بود که، در ابتدای مناظرات، قوم خود را به خود نسبت میدادندوبرای دستیابی به به اهداف گفتگوومناظره طرفین بایددرپی دستیابی به حق باشندو درمناظره دوطرف نبایدازحقیقت رویگردان شوندو باعصبیت خودرفتارکنند وخودرابه مرحله کتمان حقایق برسانندووراه نفوذدرطرف مقابل بایدازراه جدال احسن صورت پذیردنه ازطریق جدل باطل صورتگیردبایدباایستادن برحق به گفتگوادامه دهند وازورودمراء وجدل که باعث آسیب به گفتگومیشود خودداری کنندوطرفین بایدجانب انصاف رارعایت کنندوهمچنین به قصدتظاهروخودنمایی ودست یازیدن به خودبرتربینی به مناظره نپردازندوحسن خلق وتواضع درمناظره شرط بسیاراساسی میباشد وآیات وروایات بسیاری دراین زمینه بدست مارسیده است وطرفین گفتگوبایددرطول بحث ازحسادت وکینه توزی جلوگیری نمایندزیراوروداین صفات نکوهیده آفت مناظره میباشندومسیرمناظره رابه سمت وسوی خودمیکشانندودرمسیرصحیح مناظره خلل واردمیکنند.

مناظره ،افات، جدل ،اخلاقی،جدال احسن،جدال باطل