مسعود نصری - استادیار دانشکده مرتع و آبخیزداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردستان
مینا اورنگی - کارشناسی ارشد دانشکده منابع طبیعی دانشگاه صنعتی اصفهان

مراتع جز لاینفک منابع طبیعی می باشند که مدیریت مراتع برای رسیدن به توسعه پایدار الزامی است. درسال های اخیر تغییرات اقلیمی همگام با خشک سالی مراتع کشور را تحت فشار قرار داده و مدیریت را برای بهره برداری از این مراتع بیش از پیش ضروری ساخته است. از طرفی دیگر فعالیت های انسانی نیز در روندقهقرایی مراتع نقش منحصر یه فردی را ایفا می کنند. از آنجا که انسان یکی از عناصر مرتع می باشد برنامه ریزی برای بهره برداری یا به عبارتی دیگر مدیریت چرای مرتع می تواند سرعت روند تخریبی مرتع را کاهش داده یا متوقف کند و حتی بهبود دهد. هدف از این پژوهش نیز بررسی مدیریت چرا در غالب چرای استراحتی تناوبی بر ویژگی های مرتع می باشد. مرتع مورد مطالعه در سیرم اصفهان به نام مرتع حناعلیشاه (عرف ۱) قرار دارد. برای بررسی اثرات مدیریت چرا یک ارزیابی اولیه در سال ۱385 انجام شد. پس ازاندازه گیری و ثبت تولید، گرایش و وضعیت یک برنامه چرایی برای مرتع تجویز شد. این برنامه چرایی تا سال ۱394 اجرا شد. در سال ۱394 ارزیابی ثانویه انجام و همان صفات دوباره اندازه گیری شد. نتایج نشان می دهد که با اجرای چرای استراحتی تناوبی تولید مرتع تقریبا دو برابر شده و همچنین گرایش و وضعیت مرتع نیز به میزان یک طبقه ارتقا پیدا کرده اند.

مرتع، مدیریت چرا، چرای استراحتی تناوبی، گرایش مرتع، ظرفیت مرتع