علیرضا تمینی - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول
سیدعطاالله سیادت - استاد زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول
حسن نوریانی - عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور
مرتضی ولی زاده قلعه نوی - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین

به منظور بررسی اثر دور آبیاری و تراکم بوته روی عملکرد و اجزای عملکرد ماش آزمایشی به صورت طرح کرت های یک بارخرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1390، در منطقه دزفول اجرا گردید. فاکتور اصلی شاملدور آبیاری در چهار سطح (I(3), I(2), I(1 و (I(4 (به ترتیب آبیاری پس از 60، 80، 100 و 120 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A) و تراکم به عنوان فاکتور فرعی در سه سطح (D(2), D(1 و (D(3 (به ترتیب 5، 10 و 15 سانتیمتر فاصله دو بوته روی ردیف) درنظر گرفته شد. صفات مورد ارزیابی شامل تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن هزار دانه و عملکرد دانه بودند. نتایجاین آزمایش نشان داد، افزایش میزان دور آبیاری باعث کاهش عملکرد و اجزای عملکرد (بجز وزن هزار دانه) گردید، به طوریکه در کمترین سطح تنش آبی بالاترین مقادیر مربوط به تعداد دانه در غلاف، تعداد غلاف در بوته و عملکرد دانه به دست آمدو کمترین مقادیر صفات ذکر شده در بیشترین سطوح دور آبیاری حاصل گردید. لذا چنین استنباط میگردد که گیاه ماشنسبت به دور آبیاری بسیار حساس بوده و به طور معنیداری در اثر افزایش دور آبیاری دچار افت عملکرد می گردد. از آنجا ییکه همبستگی منفی و معنیداری بین وزن هزار دانه و اجزاء دیگر عملکرد نظیر تعداد غلاف در بوته و تعداد دانه در غلاف وجوددارد، افزایش عملکرد از طریق وزن هزار دانه با محدودیت همراه می باشد.

ماش، دور آبیاری، تراکم بوته، عملکرد و اجزای عملکرد