علی حقی - دانشیار،دانشکده الهیات ومعارف اسلامی،دانشگاه فردوسی مشهد ،ایران
فاطمه جغتایی - دانشجوی کارشناسی علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان نیشابور، ایران
حسین فراشیانی - دانشجوی دکتری حکمت متعالیه، دانشکده الهیات ومعارف اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران

اگر چه درباره مسأله تجسس و جاسوسی در زندگی افراد با نگرشهای حقوقی، سیاسی، تاریخی، حدیثی و... نگارشهایی انجام شده، اما بررسی کتب فقها از قدیمین (ابن جنید، ابن عقیل اسکافی و...) در عصر معصوم تا حال حاضر نشان می دهد که فقهای امامیه و حتی اهل سنت بحث وافی و اجتهادی کافی ای در موضوع حاضر نداشته اند و به عبارت دیگر اساساً هیچگونه کار فقهی بر روی قلمروحریم خصوصی افراد باتوجه به پیشرفت تکنولوژی و وسایل ارتباطی جدید که می شود گفت جزءلاینفک زندگی شخصی افراد گردیده است تحقیق نشده و صرفاً به صورت استطرادی در تضاعیف ابواب فقه به برخی از احکام تجسس اشاره گردیده است.با وجود مسلم بودن حرمت تجسس از حریم افراد در فقه امامیه این سؤال مطرح می گردد که آیا تجسس در تمام موارد حرام است یا اینکه مانند غیبت و دروغ و دیگر محرمات استثنا داشته و در حالات مختلف احکام دیگری دارد و گاهی واجب، گاهی مستحب یا مکروه و مباح می گردد؟ در این مقاله نگارنده در پی آن است تا برخی از مصادیق جدیدتجسس از حریم خصوصی ومبتلا به افراد را بر اساس ادله احکام در فقه امامیه تبیین نماید. بر همین اساس مصادیق جائز تجسس و قوانین عمومی در شناخت مصادیق جواز وحرمت مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.مسئله بسیارمهمی که امروزه جزء حر یم خصوصی افراد محسوب می شود مانند دستگاههای ارتباطی شخصی فضای اختصاصی اینترنت ،ایمیل های شخصی و موبایل می باشد که افراد به حکم ولایت وقیم بودن حق کنترل وتجسس در موبایل افراد تحت ولایت وقیمومیت خود را ندارند . متن چکیده از ذکر مقدمات و کلیات خودداری شود و مستقیماً به مسئله مورد مطالعه و اهداف آن، اساس کار، و میزان موفقیت این مطالعه با استناد به نتایج کار به طور مختصر اشاره شود.

تجسس،تحسس،حریم خصوصی ،ولایت ،قیم ،تفتیش