شناخت شناسی از نگاه کانت و ملاصدرا

شناخت شناسی یا نظریه شناخت یکی از شاخه های مهم فلسفی است که از دیرباز مورد توجه فیلسوفان شرق و غرب بوده است. ماهیت و منشأ معرفت ، همواره از پرسش های اصلی معرفت شناسی بوده است. اهمیت موضوع موجب شده تا فلاسفه بزرگی چون کانت فلسفه خود را به نقد مبانی شناخت و حدود توانایی آن اختصاص داده و دیگر شاخه های فلسفه را تحت این عنوان مورد بررسی و سنجش قرار دهند ،چنانچه به گفته خود وی با طرح آراء جدیدی در بحث معرفت توانست انقلابی شبیه به انقلاب کپرنیک در علم نجوم در فلسفه پدید آورد. و همچنین در جهان اسلام فیلسوفانی چون صدر المتالهین بر اساس هستی شناسی خاص خود گونه دیگری از معرفت را تحت عنوان معرفت شهودی یا حضوری پی ریزی کرد ، معرفتی که فاصله ذهن و عین را از میان برداشت. در این مقاله تاکید شده است که اگر چه کانت و ملاصدرا هر دو در اذعان به محدودیت عقل دارای نقاط مشترکی هستند اما ملاصدرا بر خلاف کانت حصول علم را محدود به عقل بشر نمیداند بلکه با مبنایی شهودی سیطره ادراک انسانی بر قلمروی گسترده هستی فراتر از ساحت عقل را امکان پذیر می داند.

Keywords:

معرفت شناسی , علم حصولی , علم حضوری , کانت , ملاصدرا