یسری سعیدی - گروه محیط زیست، پردیس علوم و تحقیقات خوزستان، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
سیده سولماز دشتی - استادیار گروه محیط زیست، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

تالابها از حاصلخیزترین و پر مولدترین اکوسیستمها و یکی از با اهمیتترین زیستبومهای طبیعی کره زمین هستند. این اکوسیستمها مراکزی ارزشمند برای تنوعزیستی و معیشت انسان بهشمار میروند و خدمات بسیاری را به جوامع انسانی ارائه میدهند. اما متأسفانه در ایران و سرتاسر جهان تالابها در خطر نابودی قرار دارند. این پژوهش در سال 1394 با هدف بررسی ریسکهای زیستمحیطی خشک شدن مخازن 4 و 5 تالاب هورالعظیم به منظور توسعه میدان نفتی آزادگان با استفاده از تصمیمگیری چند معیاره (AHP (به انجام رسید. تالاب هورالعظیم در غرب استان خوزستان در منطقه مرزی دشت آزادگان با کشور عراق واقع شده است. در این تحقیق ابتدا جهت شناسایی ریسکهای موجود در منطقه از روش دلفی استفاده شد. درنهایت 25 عامل ریسک در سه گروه فیزیکی شیمیایی، بیولوژیکی و اقتصادی اجتماعی فرهنگی مشخص گردید. در مرحله بعدجهت اولویتبندی ریسکهای شناسایی شده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی استفاده شد. بر اساس نتایج بدست آمده مهمترینریسک شناسایی شده نشت لولههای انتقال نفت با وزن 174/0 ،ایجاد کانون گرد و غبار با وزن 091/0 ،از بین رفتن زیستگاه جانوران وابسته به آب با وزن 087/0 ،آلودگی خاک ناشی از مواد نفتی با وزن 077/0 و از بین رفتن گونه های تهدید شده گیاهی و جانوری با وزن 074/0 محاسبه شد. باتوجه به نتایج بدست آمده مشاهده میشود که خشک شدن مخازن 4 و 5 تالاب هورالعظیم به منظور توسعه میدان نفتی آزادگان باعث بوجود آمدن خطرات جدی برای تالاب گشته است لذا پیشنهاد میگردد به منظور حفظ محیطزیست و کاهش آلاینده های زیست محیطی نسبت به تهیه دستورالعملهای زیست محیطی هر فعالیت و فرآیند در توسعه میدان نفتی آزدگان اقدام گردد.

ریسک، زیست محیطی، تالاب، هورالعظیم، AHP