حسن احمدزاده - عضو هیئت علمی گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.
الهه نوری - دانشجوی کارشناسی ارشد سنجش از دور و GIS دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

پارامترهای فیزیکی و شیمیایی آب دریاها و اقیانوسها در بیشتر پدیدههای اقیانوسی و دریایی و نیز اکوسیستمهای آبی نقش اساسی دارند. در این تحقیق با استفاده از دادههای بارش و دمای ثبت شده ایستگاههای هواشناسی موجود در حوضه آبریز دریاچه ارومیه و تحلیل دادههای آبدریاچه در محلهای نمونه برداری از سال 1372 تا 1390؛ شوری ودمای آب برآورد شده و با در نظر گرفتن دما و شوری و استفاده از معادلهی حالت آب دریا در فشار ثابت؛ چگالی آب دریاچه محاسبه شد. سپس با وارد نمودن نتایج بهدست آمده برای دما، شوری و چگالی، در محیط ARC GIS نقشه پراکنش مکانی آنها تهیه گردید.نتایج این تحقیق نشان داد که دمای آب دریاچه با شیب حدود 151/0 ،شوری با شیب حدود 131/6 و چگالی با شیب حدود 98/4 دارای روند افزایشی هستند. بررسی پارامترهای اقلیمی نیز نشان داد که در اکثر ایستگاهها میزان بارندگی کاهش معنیداری یافته، به طوری که میانگین بارش حوضه آبریز 17 ) %56 میلیمتر) و با آهنگ 17/1 میلیمتر در سال کاهش داشته است. میانگین درجه حرارت نیز در همه ایستگاهها به استثنای سنندج روند افزایشی معنیداری را طی کردهاند به طوری که میانگین دمای حوضه در دههی اخیر 5/1 درجه سانتیگراد نسبت به دههی 1340 افزایش نشان داد. در بررسی تأثیر نوسانات پارامترهای اقلیمی در تغییرات خصوصیات فیزیکی و شیمیایی آب مشخص گردید که میانگین دمای آب به شکل معنیداری تحت تأثیر درجه حرارت محیط قرار دارد، ولی خصوصیات شیمیایی آن علیرغم تأثیرپذیری قابل ملاحظه از نوسانات اقلیمی؛ بیشتر از هر پارامتر دیگری از تغییرات تراز آب متاثر میباشند.

پارامترهای فیزیکوشیمیایی، پارامترهای اقلیمی، نوسانات سطح آب، دریاچه ارومیه