نسرین نیک اندیش - استادیار اقلیم شناسی، دانشگاه پیام نور اصفهان

عوامل اقلیمی یکی از مهمترین عوامل مؤثر در رخداد زمینلغزشها به شمار میآیند. در مارس 8991 مطابق با فروردین 8711 پس از یک دورهی بارشی 89 روزه در بخشهایی از زاگرس زمینلغزشهایی رخ داد که مهمترین آنها بهمنسنگی آبیکار لبد بود.این دوره بارشی از نظر عملکرد بارش و دما به دو بازه بارشی و یک بازه بین دو بارش تفکیک شده اند. هدف از این پژوهش بررسی نقش عوامل اقلیمی با توجه به شرایط سطح زمین در وقوع مخاطرات ژئومورفوکلیماییمیباشد. روش تحقیق مبتنی بر رویکرد محیطی به گردشی است. از آنجایی که تأثیر متغیرهای اقلیمی حاصل اندرکنش سطوح مختلف جو با سطح زمین می باشد، متغیرهای دما و بارش و الگوهای فشار و الگوهای ژئوپتانسیل سطح دریا وسطح 055 هکتوپاسکال به روش تحلیلی کمی با بهرهگیری از نرمافزارهای آماری و زمینآماری جیآیاس - 8 بررسیگردیدند. برای تهیه نقشه های مربوطه از دادههای اقلیم شامل متغیرهای روزانه دما و بارش ایستگاههای سینوپتیک موجود در منطقه مطالعاتی و مجاور آن استفاده گردید. تحلیل داده های بارش و دما براساس آمار ایستگاههای سینوپتیک کوهرنگ، همدان و خرمآباد میباشد. نتایج پژوهش نشان داد که فعالیت سامانهی پرفشار سیبری و کمفشار دریای سیاه -مدیترانه سودانی ازیکطرف و سازوکار پرفشار اروپا آسیا و سامانههای کمفشار دریای سیاه، مدیترانه، خزر و سودان ازطرف دیگر عامل بارشهای این دوره بودهاند. نزول بیشترین بارش دوره بر ایستگاه کوهرنگ نشاندهنده اندرکنشالگوهای همدید متغیرهای اقلیمی با شرایط سطح زمین میباشد. نوسان دما بهعنوان عامل ماشهای نقش مهمی در ایجاد زمینلغزشها ایفا نموده است. آستانه تراز خط کمتر از صفر درجه به ترتیب بر ارتفاعات 1396و994و1609یافته است. یعنی فرآیند انجماد ذوب، فرآیند انجماد و فرآیند ذوب عامل غالب شکل زایی در طول دوره 19 روزه بارشی میباشد

دامنه های زاگرس، الگوهای همدید، متغیرهای اقلیمی، نوسان بارش، نوسان دما