یوسف زین العابدین - دانشیار دانشگاه آزاد واحد رشت
زهرا صابر - دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی واحد علوم و تحقیقات تهران

پیشرفت روزافزون تکنولوژی و افزایش جمعیت انسانی ،میل دولت ملت ها را در استفاده از منابع طبیعی افزایش داده است.لذا تشدید و تداوم این روند در مناطق مختلف جهان به خصوص در مناطق مرزی کشورها معمولا به یک مساله ژئوپلیتیک تبدیل شده است، از این روتحلیل مولفه های تاثیرگذار بر ژئوپلیتیک زیست محیطی منطقه مرزی ایران و عراق از اهمیت خاصی برخورداراست،چرا که مولفه هایطبیعی و انسانی در این منطقه می تواند چشم انداز مناسبات ژئوپلیتیک دو کشور را تعیین کند،به نظر می رسد این مولفه ها در دو مقوله طبیعی و انسانی می توانند مسائل ژئوپلیتیک زیست محیطی منطقه مرزی هر کشور را تشکیل دهد.باسوال اینکه این مولفه ها کدامند وچه پیامدهایی می توانند در توسعه،رقابت،تضاد و مناسبات ژئوپلیتیکی منطقه مرزی دو کشور فوق داشته باشند؟بافرض اینکه اگر روابطایران و عراق برا اساس توجه به ژئوپلیتیک زیست محیطی شکل بگیرد،ملت ها و دولت های منطقه،از آن می توانند به عنوان الگویی جهت نیل به اهداف توسعه پایدار استفاده کنند، لذا با توجه به اینکه مسائل زیست محیطی در مناطق مرزی یک مقوله ی فرامرزی است که یککشور و یادولت به تنهایی توانایی مقابل با حل مشکلات را ندارد و دو کشور هم مرز باید با همکاری یکدیگر جهت رسیدن به حل مشکلاتزیست محیطی گام بردارند،در مقاله ی حاضر ضمن توضیح منطقه مرزی و مولفه های تاثیرگذار ژئوپلیتیک زیست محیطی در این منطقه، به چشم انداز ژئوپلیتیک زیست محیطی منطقه مرزی ایران و عراق پرداخته شده است

ژئوپلیتیک زیست محیطی، منطقه ی مرزی،امنیت،توسعه پایدار،ایران،عراق