حمیدرضا متین فر - دانشیاردانشگاه لرستان
وحید زندیه - دانش آموخته کارشناسی ارشد علوم خاک، دانشگاه لرستان

تشخیص به موقع و دقیق تغییر ویژگیهای سطح زمین به منظور درک روابط و تعاملات بین انسان و پدیدههای طبیعی و ارتقاء تصمیمگیری بهتر بسیار مهم است، به همین دلیل لازم است تا تغییرات کاربری اراضی بررسی شود. دادههای سنجش از دور به لحاظ صرفه جویی در وقت و هزینه منابع مهمی هستند که در دهههای اخیر برای تشخیص تغییر کاربری اراضی مورد استفاده قرار گرفته است. از جمله روشهایی که برای پایش تغییرات زمین به کار میرود تهیه نقشههای کاربری اراضی با استفاده از دادههای ماهوارهایو روشهای سنجش از دور و بکارگیری الگوریتمهای طبقهبندی اراضی است. هدف از این پژوهش پایش تغییرات کاربری اراضی ایجاد شده در شهر ملایر و حومه آن است. پس انجام تصحیح رادیومتریک، تصویر سال 2015 با انتخاب نقاط کنترل زمینی با خطای کمتر از 8/0 پیکسل زمین مرجع گردید، سپس تصویر سال 2000 به روش تصویر به تصویر با مرجع قرار دادن تصویر سال2015 با خطای کمتر از 5/0 پیکسل زمین مرجع شد. برای انجام طبقهبندی از تمامی پدیدههای موجود در تصویر به تعداد کافی نمونه تعلیمی انتخاب گردید، سپس تصاویر ماهواره لندست 7) سال 2000 (و لندست 8) سال 2015،(با الگوریتم حداکثر احتمال، طبقه بندی شدند. به منظور ارزیابی صحت نتایج طبقهبندی به تعداد پدیدههای موجود نقطه واقعیت زمینی انتخاب و به نقشه واقعیت زمینی تبدیل شد. نتایج طبقهبندی با واقعیت زمینی تطبیق داده شد که نتیجه آن ماتریس خطای طبقه بندی میباشد. با بررسی ضریب کاپا برای الگوریتم حداکثر احتمال بیشترین دقت را در هر دو دوره داشته است لذا از آن نتایج برای تعیین میزان تغییرات شهر ملایر استفاده شد. نتایج نشان داد که در این دوره زمانی پوشش درختی، گندم و جو دیم و کشت یونجه به ترتیب به میزان 32/265 ، 48/933 و 58/230 هکتار کاهش داشتهاند. اما در نقطه مقابل تاکستانها، مناطق مسکونی، گندم و جو آبی و مناطق پوشیده از آب به ترتیب به میزان 9/252 ،33/327 ،93/6 و 04/0 هکتار افزایش داشتهاند.

کاربری اراضی، الگوریتمهای طبقهبندی، سنجش از دور، پایش تغییرات