ندا پورجمشید - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه اصفهان

بحث پدافند غیرعامل مخصوصاً کاربرد آن در برنامه ریزی شهری و منطقه ای تاریخچه ای طولانی دارد. صحت این ادعا را می توان در جنگ های صدر اسلام )سلمان فارسی( و تدابیر دفاعی همچون حفر خندق، ساخت برج و بارو و ایران باستان تدابیرکوروش درساخت: کهندژ، شارساان، رباط، دیوار و ...جستجو نمود، اما با توجه به پیشرفت تکنولوژی و تغییر در ماهیت تسلیحات؛ بکارگیری پدافندغیر عامل نوین در کاهش تلفات و خسارات جنگ ها بیش از پیش احساس می گردد. طراحی و برنامه ریزی بهینه کاربری های شهری، نقش مهمی را در کاهش آسیب پذیری در برابر حملات و تهاجم های احتمالی دشمن بر عهده دارد. برخی از کاربری های شهری می توانند به عنوان مهمترین مقاصد حملات و یورشهای دشمن به شمارآیند و بالتبع اهمیتی دو جانبه یابند؛ چراکه از یک سو از بین رفتن و انهدام این قبیل کاربری ها بسته به نوع آنها حیاتی - حساس ومهم می تواند آثار و تبعات گسارده ای در مقیاس های ملی -منطقه ای و شهری بر جای گذارند و در واقع انهدام و آسیب دیودن چنین کاربریهایی می تواند ضمن وارد ساختن خسارات اقتصادی کلان، ساختار صنعتی و یا تولیدی شهر، منطقه و یا کشور را در حوزه عمل خود فلج سازد. از سوی دیگر در غالب موارد، مکان یابی و استقرار نادرست این دسته از کاربری ها سبب ایجاد تلفات و خسارات بسیار زیادی درسطح حوزه کالبدی مجاورآنها می گردد. از جمله مهمترین کاربری های یاد شده می توان به فرودگاه ها، راه آهن، متروها، تأسیسات زیربنایی شهری )شبکه های آب، برق، گاز و...(، مراکز نظامی و پناه گاه ها اشاره نمود.

پدافند، غیرعامل، برنامه ریزی، شهری