بررسی یکنواختی رابطه بین توسعه مالی و رشد اقتصادی در ایران

رشد اقتصادی و افزایش سطح رفاه مردم، هدف نهایی کلیه نظامهای اقتصادی محسوب میگردد. از اینرو اقتصاددانان همواره تلاش نمودهاند تا عوامل اثرگذار بر آن را تبیین و مدلسازی نموده و در قالب بستههای سیاستی ارائه کنند. یکی از مهمترین عوامل مؤثر بر رشد، توسعه بازارهای مختلف نظام مالی است. در این مقاله تلاش شده است یکنواختی ارتباط بین توسعه بازارهای مختلف بخش مالی و رشد اقتصادی، برای اقتصاد ایران طی سالهای ۱۳۴۵ تا ۱۳۹۳ مورد ارزیابی قرار گیرد. بدین منظور ابتدا با استفاده از تحلیل مؤلفههای اصلی، برای هریک از بازارهای پولی و سرمایه، یک شاخص ترکیبی از شاخصهای پرکاربرد در آن بازار ایجادشده و از روش حداقل مربعات معمولی برای تخمین مدل استفاده شده است. نتایج حاصل از تخمین نشان میدهد که اثر توسعه هردوی بازارهای پولی و سرمایه بر رشد اقتصادی کشور مثبت بوده و در بلندمدت اثر بازار پولی بر رشد قویتر است. همچنین نتایج نشان میدهد که یک ارتباط غیر خطی U شکل بین توسعه بازار پولی و رشد تولید حقیقی اقتصاد وجود دارد. بدین معنی که در سطوح توسعهیافتگی پایین اقتصاد و نظام مالی، گسترش اعتبارات و فعالیت سیستم پولی نتوانسته رشد اقتصادی را به همراه داشته باشد حال آنکه رابطهای مثبت و غیر خطی بین آنها در سطوح بالاتر رشد اقتصادی و توسعه مالی وجود دارد. همچنین نتایج حاکی از وجود یک رابطه خطی یکنواخت با شیب ملایم بین توسعه بازار سرمایه و رشد اقتصادی است. یعنی گسترش و افزایش سیالیت بازار سرمایه در هر شرایطی از رشد اقتصادی بهعنوان یک عامل محرک برای آن عمل کرده و توسعه اقتصادی را به همراه داشته است