پرویز فرشاسعید - دانشجوی دکترای حقوق بین الملل دانشگاه آزاد اصفهان واحد خوراسگان
الهام خدارحمی - کارشناس ارشد حقوق بین الملل و وکیل دادگستری

رودخانه هیرمند با حوزه آبریزی ۳۵۰ هزار کیلومتر مربع، بزرگترین رود فلات ایران و کشور افغانستان است.این رود با طول نزدیک به ۱۱۰۰ کیلومتر طولانی ترین رود در جنوب آسیا بین سند و دجله و فرات محسوب می شود.رود هیرمنداز ارتفاعات کوههای بابا یغما در شمال غرب کابل در منطقه هزاره جات سرچشمه می گیرد که در مناطق مرکزی افغانستان قرار دارد و از ولایات قندهار ،هلمند و نیمروز می گذرد و به مرز مشترک ایران و افغانستان منتهی می شود و بالاخره به تالاب بین المللی هامون و دریاچه های آن وارد می شود. در سال ۱۳۵۱ معاهده نحوه استفاده از آب رودخانه مرزی هیرمند بین دو کشور ایران و افغانستان امضا و مبادله گردید کهدر حال حاضر نیز مورد استناد و پذیرش هر دو کشور می باشد.کشورهای ایران و افغانستان در دهه اخیر با معرفی کمیساران آب هیرمند این معاهده را اجرایی کرده اند.در این معاهده نحوه حل و فصل اختلافات دو دولت نیز بیان گردیده است که بر اساس ماده ۹ آن در صورت بروز اختلاف در تعبیر یا اجرای مواد این معاهده طرفین اولاً از طریق مذاکرات دیپلماتیک - ثانیاً از طریق صرف مساعیجمیله مرجع ثالث برای حل اختلاف سعی خواهند کرد و در حالی که این دو مرتبه به نتیجه نرسد اختلاف مذکور به حکمیت محول میشود

رودخانه هیرمند،حل وفصل اختلافات، مذاکرات دیپلماتیک ،مساعی جمیله، حکمیت