ایروان مسعودی اصل - استادیار گروه مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی،دانشکده علوم پزشکی،دانشگاه آزاد اسلامی،واحد علوم و تحقیقات تهران،تهران، ایران
سید جمال الدین طبیبی - استاد گروه مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی، دانشکده علوم پزشکی،دانشگاه آزاد اسلامی،واحد علوم و تحقیقات تهران،تهران،ایران
زهرا اسدی - کارشناس ارشد مدیریت خدمات بهداشتی ودرمانی،کارشناس بهداشت عمومی مرکز بهداشت شهرستان رامیان،دانشگاه علوم پزشکیگلستان،گلستان،ایران

با توجه به اینکه ارائه خدمات در جمعیت روستایی به وسیله بهورزان انجام میشود و بر اساس نظام ارجاع مراجعه کننده بهمنظور دریافت خدمات بهداشتی درمانی دراکثر موارد ابتدا به بهورز مراجعه میکند، بنابراین در صورت عدم توجه به ارزیابیعملکرد آنان ،امکان بروز مشکلات در خصوص پیگیری و ارجاعات انجام شده ،وجود خواهد داشت .لذا بهورزان می توانند نقشمهمی در بهبود وضعیت سلامت داشته باشند.پژوهش حاضر میزان تاثیر عملکرد بهورزان بر اجرای نظام ارجاع در برنامه پزشکخانواده را مورد بررسی قرار داده است . این پژوهش از نوع مقطعی و از نظر هدف کاربردی و از نظر روش همبستگی می باشد .جامعه آماری شامل بهورزان شاغل در خانه های بهداشت شهرستان رامیان (N=86)می باشد که به روش سرشماری مطالعهگردید. داده ها از طریق پرسشنامه ای محقق ساخته روان سنجی شده شامل:اطلاعات عمومی ،آگاهی،نگرش وعملکرددرموردنظام ارجاع به صورت مصاحبه و مشاهده حضوری جمع آوری گردید.پس از تکمیل پرسشنامه، داده ها با استفاده از نرم افزاراس پی اس اس و آزمونهای آماری توصیفی و تحلیلی)تی مستقل، من ویتنی،آنالیز واریانس،کروسکال والیس ،کای دو و دقیقفیشر(تجزیه و تحلیل شد.بر اساس نتایج این مطالعه %4/6از واحدهای پژوهش آگاهی خوب و %23/3نگرش مثبت به نظامارجاع داشتند و %100آنان نیز از عملکرد نامطلوب و نسبتاً مطلوب در این زمینه برخوردار بودند.بین آگاهی و نگرش با جنسو سطح تحصیلات رابطه معناداری مشاهده نشد. (p>0/05)ولی بین عملکرد و سطح تحصیلات رابطه معناداری مشاهده شد. .(p=0/04)میانگین نمره عملکرد بهورزان در بعد انجام مراقبتهای روتین ازسایر ابعاد بالاتر بود. .(10/84 ± 1/32)وبین بعدانجام مراقبتهای روتین و شناسایی موارد نیاز مند به ارجاع با سطح تحصیلات رابطه معنادار مشاهده شد. (p<0/05)در حالیکه بین بعد ارجاع وپیگیری در نظام ارجاع با سطح تحصیلات رابطه معنادار مشاهده نشد. .(p>0/05)نتایج پژوهش نشان میدهد بنا به نقش بهورزان در برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع، ایجاب میکند عواملی را که بر این ارتباط تاثیر مثبت دارندشناسایی و مورد استفاده قرار گیرند. با توجه با اینکه میانگین نمره آگاهی، نگرش و عملکرد بهورزان مورد مطالعه کمتر از حدانتظار می باشد لذا جهت ارتقاء دانش همه بهورزان به سطح خوب و ایجاد نگرش مثبت و شناخت بیشتر عوامل موثر بر عملکرد، لزوم مداخله و انجام برنامه های آموزشی موثر و توانمندسازی بهورزان ضروری به نظر می رسد.و بطور خلاصه می توان گفتپزشک خانواده و بهورز رقیب یکدیگر نیستند بلکه به عنوان یک کار تکمیلی و در راستای هم می باشند. بنابراین باید با حفظمحوریت بهورز، سلامتی جامعه را تضمین کرد

بهورز، نظام ارجاع، طرح پزشک خانواده