مظفرالدین شهبازی - استادیار جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان و مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
آرش مسلمی - دانش آموخته ی کارشناسی ارشد مردم شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

تحقیق حاضر در راستای پاسخ به این پرسش اساسی است که «تغییرات درون مایه و جوهر اجتماعی فرهنگی، متن ومحتوی بخش نخست منظومه ی حیدربابایه سلام در مقایسه با بخش دوم آن چگونه است؟». تحقیق حاضر از نوع مطالعاتناهمزمان یا تاریخی است که با بهره گیری از روشهای اسنادی و تحلیل محتوی به مقایسه بخش نخست و دوم منظومه یحیدربابایه سلام از دیدگاه مردم شناسی میپردازد. در این مقاله جلوه های فرهنگ عامه در منظومه ی نخست حیدربابایه سلام درمقایسه با بخش دوم آن، از دید مردم شناختی مورد تحلیل قرار گرفته است. رویکردهای نظری استفاده شده در این تحقیقنظریات ترنر از انسان شناسی نمادین و تفسیری و رویکرد شخصیتی فروید میباشد.به طور کلی محتوی بخش نخست منظومه ی حیدربابایه سلام، فضایی نوستالژیک است؛ که در نتیجه ی دوری چندینساله شاعر از زادگاه اصلی خود شکل گرفته است. در منظومه ی نخست در تصاویری که شاعر ارائه میدهد شور و حال دورانکودکی و جنب و جوش آن دوران به وضوح نمایان است، حال آنکه از بند 45منظومه ی نخست حیدربابایه سلام، شعر رنگ وبوی پیری و نصیحت گونه به خود میگیرد، که این حالت در منظومه ی دوم حیدربابایه سلام بیشتر خود را نشان میدهد، همچنینعناصر فرهنگ عامه در منظومه ی نخست حیدربابا بسیار غنی تر و پربار تر از منظومه ی دوم میباشد. اعتراض و شکایت شاعر درمنظومه ی نخست حیدربابایه سلام بیشتر از پیری و مرگ انسانها بوده حال آنکه در منظومه ی دوم حیدربابایه سلام این اعتراضشاعر به تجددگرایی و به تبع آن تغییر در هنجارها و ارزشهای حاکم آن میباشد. در این مقاله چگونگی تغییرات در ارزشها وهنجارها در دو منظومه ی نخست و دوم حیدربابایه سلام به طور ویژه با فرایند چهار مرحله ای درام اجتماعی ترنر بررسی شدهاست

فرهنگ عامه، نوستالژی، مدرنیته، درام اجتماعی، ارزشها و هنجارها