محسن صفدری - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری - ، واحد تهران شرق ، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران ، ایران
انسیه قربانی نیا - استادیار دانشکده هنر و معماری ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شرق ، تهران، ایران

زیبایی همواره به عنوان یکی از مهم ترین ابعاد هنر و معماری در طول تاریخ مطرح بوده و تزیین حقیقی نیز به عنوان یکی از روش های خلق زیبایی در معماری ایران مورد استفاده قرار می گرفته است. علی رغم امکان دستیابیبه نظریات مکتوب انسان ها در رابطه با زیبایی و تزیین، در مورد فلسفه و معیار منشأ زیبایی، نظرات متفاوتی ابراز شده است. تزیین در معماری و هنر اسلامی بویژه در مساجد و مراکز مذهبی نقش ویژه ای را به خود اختصاص داده است. در این مقاله سعی شده تا ضمن بررسی نظریات مختلف در زمینه زیبایی و تزیین، دیدگاهی را که به واسطه آن می توان از آثار موجود، هنر و معماری اسلامی را بازیافت، ارائه نمود؛ همچنین دلایل کاربرد وسیع این پدیده رادر معماری ایران بویژه در مساجد مورد تحلیل قرار داد. این مقاله بر اساس روش تاریخی و تحلیل محتوای آثارانجام گرفته و به نظریات زیر دست یافته است. بر خلاف بی توجهی معماران ایرانی دوره مدرن به نقوش تزیینی معماری ایران، این نقوش الهام بخش هنرمندان اروپایی بوده است؛ در هنر و معماری اسلامی ایران نظیر معماریایرانی، در نقوش تزیینی و اجزای آن وحدت کل و کثرت اجزا حاکم بوده است. بهره گیری از نقوش تزیینی در دوره پست مدرن، به صورت ابزاری برای تکثر )تنوع( در معماری امروزی ایران معادل نابودی ارزش های نهفته در معماری ایرانی به بهایی اندک است

تزیین، معماری اسلامی، هنر و معماری ایران، مسجد،