دولت سرمایه گذار اجتماعی در ایران: مقایسه تطبیقی استراتژی لیسبون اتحادیه اروپا و سیاست های رفاهی دولت جمهوری اسلامی ایران

نسل سوم دولتهای رفاه با قدرت گرفتن بیل کلینتون در آمریکا و تونی بلر در بریتانیا به پارادایم فکری غالب در ادبیات حوزه سیاستگذاری اجتماعی تبدیل گردید. اثرگذاری این چارچوب فکری به شکلی بود که اتحادیه اروپا در افق 2020 خود در قالب استراتژ5 لیسبون، دستیابی به یک جامعه رفاه مثبت همراه با مبارزه با طرد اجتماعی و حرکت به سوی ادغام اجتماعی را مطرح نمود. از سوی دیگر، کشوری درحال توسعه همچون ایران، بدون طی کردن تجارب تاریخی کشورهای توسعه یافته و فارغ از گذراندن نسل اول و دوم الگوهای رفاهی، تلاش داشته است تا به مانند کشورهای توسعه یافته، به سمت ا ین تجربه جدید حرکت نماید. رشد ادبیات توانمندسازی در برنامه چهارم و پنجم توسعه از این منظر قابل تبیین است. در این مقاله سعی شده است تا با رویکردی مقایسه ای و تطبیقی به بررسی تفاوت های رخداده در استراتژی لیسبون اتحادیه اروپا و برنامه چهارم و پنجم توسعه پرداخته شود. از این رو بررسی سیر تطور مفهومی دولت سرمایهگذار اجتماعی در مطالعات جامعهشناختی و کاربرد آن در حوزه سیاست های اجتماعی در دستور کار این مقاله قرار دارد. به نظر می رسد که طرح دولت سرمایهگذار اجتماعی در اتحادیه اروپا، ضمن افزایش میزان اشتغال و رشد اقتصادی در حل معضل اصلی این اتحادیه یعنی مبارزه با اقشار در معرض خطر فقر و طرد اجتماعی ناموفق بوده است. بر خلاف این موضوع، تجربه حرکت به سمت دولت سرمایه گذار اجتماعی در ایران، با وجود دستآوردهایی در زمینه مبارزه با فقر، همچنان در پیشبرد امر توسعه اقتصادی کش ور با مصائبی مواجه است. به نظر میرسد سایر مولفههای اثرگذار همچون تحریم های اقتصادی و رشد بیش از حد قیمت نقت در چند سال اخیر، کار را برای مقایسه جایگاه دولت سرمایهگذار اجتماعی در وضعیت رفاهی اتحادیه اروپا و ایران دچار مشکل کرده است.

Keywords:

دولت سرمایهگذار اجتماعی , استراتژی لیسبون , قانون برنامه چهارم و پنجم توسعه