مقداد قاسمیان مقدم - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد شیروان
مهدی وطن پرست - استادیار جغرافیا دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیروان

یکی از محورهای اساسی موضوع امنیت و دفاع ملی، بحث پدافند غیرعامل است. توجه به وجود زمینه تهدیدات بالقوه و خطراتی که امنیتملی، استقلال و تمامیت ارضی کشور را نشانه گرفته ضرورت عقلی دفاع، کاملا مشهود می باشد. در بررسی مکان یابی و برنامه ریزی امنیتیو پدافند غیرعامل شهر، موقعیت طبیعی، نحوه پراکنش کاربری ها، موقعیت استقرار زیرساخت ها و تاسیسات و تجهیزات شهری، ملاحظاتامنیتی )استتار،اختفاء، پراکندگی و استحکامات( و... مورد بررسی قرار می گیرد. بررسی این عوامل و تهدیدات، با توجه به اصول و ضوابط پدافندغیرعامل، می تواند در پیشرفت و توسعه برنامه ریزی شهری دفاعی و رسیدن به امنیت و توسعه پایدار شهری، مؤثر و دخیل باشد.این مقاله سعی دارد که اصول پدافند غیرعامل را در برنامه ریزی شهری با تأکید بر کاربریها و تأسیسات حیاتی به عنوان کاربری هایتهدیدپذیر به کار گیرد و فضاهای شهری را با ارائه ی نقش تدافعی به آنها ایمن نماید. همچنین چگونگی حفاظت و دفاع از انسانها و مکان هایزندگی آنها را با اعمال ضوابط و ملاحظات پدافند غیرعامل در حال و آینده میسر سازد. به علاوه، بسترهایی را برای امنیت و پایداری هرچهبهتر شهر با کمترین خسارات ممکن در زمان تهاجم خارجی و حتی عملیات تروریستی فراهم نماید. در این مقاله بررسی و تحلیل های لازم بااستفاده از نرم افزار GIS در مورد چگونگی پراکنش و نحوه استقرار کاربری های استراتژیک در سطح شهر شیروان به عنوان یک شهر مرزیانجام گرفته است و در نهایت راهکارهایی برای دستیابی به پایداری شهر شیروان و مورد بهره برداری برای رده های مختلف نظامی، سازمانپدافند غیرعامل کشور و بخصوص تصمیم گیران راهبردی و یگان های امنیتی ارئه شده است.

توسعه پایدار شهری، پدافند غیرعامل، امنیت، GIS ، ملاحظات امنیتی