نقش مدیریت یکپارچه وهماهنگ شهری، دردستیابی به محیط زیست سالم وتحقق توسعه پایدار گردشگری شهری

امروزه مدیریت شهری تحول یافته است. شهرها برای رفاه و آسایش بیش تر شهروندان و دستیابی به محیط زیست سالم مدیریت میشوند. مدیریت یکپارچه شهری، نقش مهمی در موفقیت برنامه ها، طرح های توسعه شهری، و دستیابی به محیط زیست سالم به عهدهدارد. این موضوع، به خصوص در ارتباط با توسعه پایادار بیش تر اهمیت می یابد. شهرها به علت دارا بودن جاذبه های طبیعی،تاریخی، میراثی، دینی، ادبی و فرهنگی، و محیط زیست سالم از مقاصد گردشگری محسوب می شوند. توسعه گردشگری شهری آثارمثبت و منفی اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی به دنبال دارد، ایجاد تعادل در این زمینه، به گونه ای که آثار مثبتبیش از آثار منفی باشد، نیازمند اتخاذ سیاست های مدیریتی قوی است. بنابراین، پایداری در گردشگری شهری، مستلزم توجه نظاممند به ابعاد فنی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، تاریخی و زیست محیطی است تا استفاده از جاذبه های گردشگری، مطابق با نیازامروز و حفظ و ماندگاری این منابع برای آیندگان باشد. هدف مقاله حاضر، بررسی متغیرهای ضروری عملکرد مدیریت یکپارچه شهری، در ارتباط با دستیابی به محیط زیست سالم وتوسعه گردشگری پایدار شهری در شهر ارومیه است. نتایج حاکی از آن است که بینمدیریت یکپارچه شهری و همکاری های متقابل مدیران شهری و مردم محلی با دستیابی به توسعه پایادار گردشگری شهری ودستیابی به محیط زیست سالم رابطه مثبت و مستقیک وجود دارد، یعنی هر مقدار مدیریت شهری یکپارچه تر وهماهنگ تر باشد وارتباطات بیش تر بین مدیریت یکپارچه شهری و مردم محلی برقرار شود، به همان اندازه امکان دستیابی به توسعه پایدار گردشگریشهری و دستیابی به محیط زیست سالم بیش تر خواهد شد. صنعت گردشگری از پررونق ترین فعالیت های اقتصادی جهان به عنوانفعالیت چندوجهی دارای اثرات مثبت از قبیل اشتغال زایی، کسب درآمد، جذب ارز و تقویت زیرساخت ها و دستیابی به محیط زیستسالم شهری است. شهر ارومیه از مناطق پرجاذبه، دارای پتانسیل های گردشگری به عنوان پایلوت توسعه پایدار گردشگری و دارایشناسنامه جهانی می باشد که امکان و فرصت مناسبی برای توسعه پایدار شهری بر پایه محیط زیست سالم شهری وگردشگری پدیدآورده است. شناسایی نقش مدیریت یکپارچه شهری (شهرداری، شورای شهر، نهادهای دولتی ازجمله استانداری ، فرمانداریوسازمان حفاظت از محیط زیست) در توسعه گردشگری پایدار شهری، می تواند نقش موثری در توسعه و تنوع اقتصاد ملی و منطقه ای داشته باشد. مقاله حاضر، با هدف بررسی نقش مدیریت یکپارچه شهری (استانداری، فرمانداری ،شهرداری و شورای شهر) در شناسایی توانمندی ها و پتانسایل های گردشگری متعادل شهر ارومیه در جهت دستیابی به توسعه گردشگری پایدار شهری و تبدیل شهر ارومیه به یک مقصد گردشگری بین المللی پایدار و رقابتی و دستیابی به محیط زیست سالم شهری ارائه گردیده است.در این مقاله، پرسش نامه ای تهیه و در دو مقطع زمانی تعطیلات نوروزی و تابستانی در هتل ها و کمپ های اقامتی توزیع گردیده ومصاحبه حضور با گردشگران در اماکن تاریخی و یادمانی صورت پذیرفته است. ضمن تحلیل و توصیف یافته های پژوهش و نتایجحاصل از پرسشنامه نقاط ضعف و قوت مدیریت شهری در توسعه گردشگری شهری پایدار تبیین گردیده است. مدیریت شهرییکپارچه وهماهنگ نقش مهمی در موفقیت برنامه ها و طرح های توسعه شهری و دستیابی به محیط زیست سالم شهری به عهدهدارد. این موضوع به خصوص در ارتباط با توسعه پایدار شهری بیشتر اهمیت می یابد. از سوی دیگر، شهرها به عنوان مرکز تجمعو تراکم قدرت سیاسی و اقتصادی جامعه، غالباً گستره وسیعی از جاذبه های تاریخی، فرهنگی و تسهیلات شهری را در خود جای داده اند لذا درمعرض مخاطرات زیست محیطی هستند. در کناروجود این تسهیلات، رشد سفرهای کوتاه مدت؛ شهرها را به یکی از مقاصد گردشگران در چند دهه اخیر تبدیل کرده است. توسعهگردشگری شهری آثار مثبت و منفی اقتصادی، اجتمائی، فرهنگی و زیست محیطی به دنبال دارد، شهر ارومیه به عنوان شهری متوسطمقیاس در ارتباط با گردشگری شهری توان های خاصی را دارد که هنوز به طور کامل توسعه نیافته، وبا معضلات عدیده زیست محیطیدست به گریبان است. به گونه ای که به رغم مرکزیت مکانی و موقعیات تاریخی طبیعی، فاقد برند خاصی است و در بررسیعملکردهای گردشگری نمی توان برای آن نقش خاصی را قایل شد. بر این اساس در مقاله حاضر متغیرهای مهم و ضروری عملکردمدیریت یکپارچه شهری، در ارتباط با توسعه گردشگری پایدار شهری و طرق دستیابی به محیط زیست سالم شهری در شهرارومیه مورد برسی قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان داد که؛ بین مدیریت یکپارچه شهری و همکاری های دوسویه میان مدیرانشهری و مردم محلی با دستیابی به توسعه پایادار ،محیط زیست سالم وگردشگری شهری کارآمد رابطه مثبت و معناداری وجود دارد؛ بدین معنای که هر اندازه که مدیریت شهری یکپارچه تروهماهنگ تر و ارتباط بین مردم محلی و مدیران شهری بیشترباشد، به همان میزان امکان دستیابی به توسعه ی پایدار، محیط زیست مطلوب وسامانه گردشگری توسعه یافته ، بیشتر خواهدشد. روش تحقیق کتابخانه ای- اسنادی وپیمایشی وروش تحلیل سیستماتیک، تاریخی واکولوژی چشم انداز بوده است.

Keywords:

مدیریت محیط زیست وگردشگری , توسعه پایادار , دستیابی به محیط زیست سالم شهری , گردشگری شهری کارآمد , شهر ارومیه , مدیریت و ساماندهی گردشگری , مدیریت یکپارچه شهری , مدیریت شهری هماهنگ , تحلیل سیستماتیک , تحلیل تاریخی , اکولوژی چشم انداز