ابراهیم قاسمی - کارشناس ارشد مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی هرمزگان
سید محمد مهدی طباطبائی - استادیار دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی همدان
علی اصغر ساکی - دانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی همدان
حسن فضائلی - عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات علوم دامی کشور

در این تحقیق، ابتدا ارزش غذایی تفاله خشک لیمو ترش همراه با ساقه یونجه (به نسبت مساوی ) با استفاده از 4 رأس بز نر اخته شده تعیین گردید . سپس در قالب طرح مربع لاتین (4×4) ، چهار جیره که بترتیب حاوی صفر (شاهد)، 10 ، 20 و 30 درصد تفاله خشک لیمو ترش بود در اختیار بزها قرار گرفتند و از مایع شکمبه آنها در ساعات مختلف نمونه برداری شد و میزان pH و ازت آمونیاکی نمونه ها اندازه گیری شد . در ادامه نیز در قالب طرح بلوک کامل تصادفی جیره ها ی فوق به مدت 90 روز به تغذیه 36 رأس بزغاله نر در حال رشد رسیدند و میزان افزایش وزن روزانه، متوسط غذای مصرفی و ضریب تبدیل غذایی آنها اندازه گیری شد . نتایج نشان دادند که تفاله خشک لیمو ترش از لحاظ عصاره عاری از ازت (61/3درصد) غنی بوده ولی از لحاظ فسفر (0/17 درصد) فقیراست . قابلیت هضم چربی خام (88/21 درصد) و عصاره عاری از ازت (88/01 درصد) بالا بوده و میزان انرژی قابل هضم آن 3/17 مگا کالری در هر کیلو گرم ماده خشک بدست آمد . متوسط افزایش وزن روزانه ، ماده خشک مصرفی روزانه و ضریب تبدیل غذایی بین گروهها تفاوت معنی داری نشان ندادند (0/05

تفاله خشک لیمو ترش، بز، قابلیت هضم ، pH ، ازت آمونیاکی شکمبه