مقایسه قابلیت هضم برگ بلوط (Quercus spp.) در دو گونه بز

بلوط، یکی از درختان غالب جنگل های زاگرس است. این گیاه به عنوان خوراک اصلی بز مرخز در اواخر پائیز و در طول فصل زمستان در این مناطق استفاده می شود. در برخی از بررسی های خارج کشور، مشخص شده است که برگ بلوط حاوی تانن می باشد. گزارشات نشان می دهد که برگ های بلوط، غنی از تانن های قابل هیدرولیز است که می تواند باعث بروز مسمومیت در دام شود. اما هیچ گونه علائمی از اختلالات متابولیکی و تلفات در بز مرخز دیده نشده است. احتمالاً این امر می تواند به علت داشتن یک مکانیسم دفاعی در این گونه دام باشد که حیوان را قادر می ساز د برگ بلوط را با بازده بهتری مورد مصرف قرار دهد. بنابراین، هدف از این آزمایش، مقایسه ضرایب هضمی سه گونه غالب برگ بلوط در بز مرخز با یک گونه دیگر بز که از گیاهان تانن دار استفاده ننموده است (بز بومی منطقه الموت قزوین) بود. برای این منظور، ابتدا میزان تانن متراکم و تانن قابل هیدرولیز سه گونه بلوط اندازه گیری شد و سپس، میزان قابلیت هضم ماده آلی به روش جمع آوری کل مدفوع محاسبه شد. در این آزمایش، از 3 بز بالغ مرخز و 3 بز بالغ بومی منطقه الموت قزوین استفاده شد. مصرف خوراک در سطح نگهداری بود. خوراک در دو نوبت ( ساعت 8 صبح و 16 بعد از ظهر) به دام ها داده شد. مدت آزمایش برای ضرایب هضمی هر گونه برگ بلوط 6 روز بود. نتایج نشان داد که میزان تانن متراکم در گونه های برگ بلوط( Q. libani ,Q. persica,Q. infectoria) ترتیب 17 ، 20 و 24 گرم / کیلوگرم ماده خشک می باشد که اختلاف در بین سه گونه معنی دار بود (0/01>P) همچنین، میزان تانن قابل هیدرولیز به ترتیب 47 ، 41/5 و 46 گرم/ کیلوگرم ماده خشک بود که اختلاف معنی داری بین این سه گونه دیده نشد. قابلیت هضم گونه های برگ بلوط به ترتیب در بز مرخز 54 ، 50/5 و 43 درصد و در بز قزوین 47 ، 45/8 ، 43 درصد بود که اثر گونه های برگ بلوط Q. persica و Q. infectoria بین دو گونه بز اختلاف معنی دار داشت (0/01>P) . نتایج نشان داد که قابلیت هضم بین دو گونه بز مورد بررسی اختلاف معنی دار دارد که می تواند بعلت داشتن مکانیسم های دفاع در برابر تانن در بز مرخز نسبت به بز بومی قزوینی باشد.

Keywords:

قابلیت هضم , برگ بلوط , تانن , بز