مریم صالحی کیا - دانشجوی کارشناسی ارشد باستان شناسی اسلامی دانشگاه شهرکرد
میترا شاطری - استادیار گروه باستان شناسی دانشگاه شهرکرد
عباسعلی احمدی - استادیار گروه باستان شناسی دانشگاه شهرکرد

یکی از مهم ترین حکومت های ایران در سده های آغازین اسلامی حکومت آل بویه است این حکومت به دلیل ترویج مذهب شیعه و اشاعه ی فرهنگ ایرانی در تاریخ ایران بسیار اهمیت دارد تسلط ایشان بر خلفای عباسی قدرت دنیوی خلفا را محدود ساخت سکه های آل بویه به سبک سکه های عباسی ضرب شده اند در میان سکه های این دوره می توان طرح درهم بهاءالدوله دیلمی را طرحی منحصر به فرد به شمار آورد این درهم فاقد متن مرکزی است و در پشت و روی آن سه حاشیه قرار داده شده است در این پژوهش علمی تلاش گردیده است طرح این درهم با توجه به روابط سیاسی و مذهبی آل بویه با خلافت عباسی و فاطمی مورد بررسی و تحلیل قرار بگیرد بهاءالدوله ی دیلمی با هدف بیرون راندن رقبای خود از عرصه ی قدرت جنگ های فراوانی انجام داد و بیش تر تمرکز خود را بر حوزه ی فارس معطوف داشته و از خلافت عباسی غافل شد خلیفه القادر بالله از فرصت ایجاد شده بهره جسته و بر قدرت خویش افزود می توان چنین استنباط کرد که بهاءالدوله در این هنگام با هدف ابزار هویت سیاسی و مذهبی و نمایش استقلال و برتری از خلافت عباسی درهم خود را با این طرح منحصر به فرد و متمایز از طرح سکه های عباسیان ضرب کرده است این طرح پیش از این در دوره ی خلافت المعز فاطمی که دوره اقتدار سیاسی و مذهبی فاطمیان مصر بوده بر روی سکه ها اجرا می شده است هرچند روابط آل بویه و فاطمیان مصر در اغلب موارد به دلایل سیاسی دوستانه نبوده اما تاثیر و تاثرات فرهنگی در میانشان صورت گرفته و خاستگاه این طرح مصر می باشد

آل بویه،درهم بهاءالدوله دیلمی،روابط سیاسی ،عباسیان،فاطمیان