ارزیابی عملکرد زهکش های زیرزمینی در کنترل سطح ایستابی بر اساس شاخص RGWD در اراضی کشاورزی حمیدیه

این تحقیق در مزارع شبکه آبیاری و زهکشی حمیدیه در استان خوزستان که بالغ بر 13400 هکتار از اراضی کشاورزیشهرستان حمیدیه را شامل می شود انجام گرفت. هدف از انجام پژوهش ارزیابی زهکشهای زیرزمینی اجرا شده در کنترل سطحایستابی می باشد. بدین منظور سه مزرعه با فواصل کارگذاری زهکشهای زیرزمینی 50، 70 و 80 متر در منطقه مورد تحقیق انتخاب شد. در این تحقیق، با توجه به فواصل کارگذاری مختلف لوله های زهکشی زیرزمینی، سه لترال مجاور هم در منطقه مورد مطالعه انتخاب گردید. چاهک های مشاهده ای بر روی سه لوله زهکش و در فواصل 0/3، 0/8، 1/5، 2/5 و 15 متری از لترال و در حد وسط بین دو خط زهکش در چهار ردیف (3/4L, 2/4L, 1/4L و 25 متری از خروجی زهکش) نصب شد، به طوریکه در هر ردیف بین دو خط زهکش، 13 چاهک نصب و به طور کلی 52 عدد چاهک حفر جهت ارزیابی هر لترال انجام شد. پس از حفر، احداث و تجهیز چاهک های مشاهده ای، در سه نوبت آبیاری ، اقدام به قرائت سطح ایستابی آب در چاهک ها شد. به منظور بررسی عملکرد زهکش های زیرزمینی مزارع از شاخص RGWD (عمق نسبی آب زیرزمینی) استفاده شد. مقدار این شاخص در سه مزرعه بطور میانگین به ترتیب 0/94، 1، 1/0 و 1/03 حاصل شد. با توجه به بررسی سطح ایستابی زهکشها و شاخص RGWD مشخص شد، لترال های مورد نظر درهر سه مزرعه، در کنترل سطح ایستابی به خوبی عمل نموده اند. نکته دیگری که از نتایج مشهود می باشد این است که عمق سطحایستابی به سمت کلکتور یا محل تخلیه لترال، بیشتر می شود که دلیل اصلی این امر نقش کلتکورها یا جمع کننده در کنترل سطحایستابی است.همچنین مزرعه سوم سطح ایستابی را بهتر از مزرعه دوم و مزرعه دوم بهتر از مزرعه اول کنترل نموده است.

Keywords:

زهکش زیرزمینی , شاخص RGWD , سطح ایستابی , چاهک مشاهده ای