ریحانه منصوری - دانشجوی کارشناسی ارشد سازه های آبی، دانشگاه گیلان
مهدی اسمعیلی ورکی - استادیار گروه مهندسی آب و وابسته پژوهشی گروه مهندسی آب و محیط زیست پژوهشکده حوضه آبی دریای خزر، دانشگاه گیلان
مریم نوابیان - استادیار گروه مهندسی آب، دانشگاه گیلان

یکی از پارامترهای مهم کیفی آب رودخانه ها، سطح بالای اکسیژن محلول بوده که برای بقای حیات آبزیان است. یکی از روشهای افزایش سطح اکسیژن محلول (DO) استفاده از سازه هایی می باشد که منجربه ایجاد اغتشاش و آشفتگی در جریان و ورود حباب های کوچک هوا به آب شود. غوطه وری جت ریزشی از سرریزها یک نمونه ویژه از ایجاد آشفتگی در آب ها و افزایش DO است. در این پژوهش عملکرد سرریز کنگرهای مستطیلی بر مقدار DO آب تحت شرایط مختلف هیدرولیکی مورد بررسی قرار گرفت. مقایسه نتایج حاکی از آن است که در سرریزهای مورد مطالعه، با کاهش نسبت بی بعد عمق پایاب به ارتفاع سرریز (d(p)/p) از 0/66 به 0/5، متوسط راندمان عملکرد سرریزهای کنگره ای در افزایش DO از مقدار متوسط 36 به 47 درصد و در سرریز خطی از مقدار متوسط 31 به 39 درصد افزایش یافته است. اما با تغییر نسبت بی بعد d(p)/p از 0/66 به 0/33 یعنی افزایش بیشتر تغییرا ارتفاع ریزش، مقدار متوسط راندمان افزایش DO در سرریزهای کنگره ای از 36 به 43 درصد و در سرریزخطی از 31 به 37 درصد افزایش یافت. بررسی ها نشان داد که با تغییر هندسه سرریز از خطی به کنگرهای مقدار متوسط راندمان افزایش DO از مقدار 35 به 42 درصد افزایش می یابد.

کیفیت آب، اکسیژن حل شده، سرریز کنگره ای، عمق پایاب، ارتفاع ریزش