ملیحه فرجامی - کارشناس ارشد مدیریت مالی دانشگاه اصفهان (مربی گروه حسابداری و مالی دانشگاه یزد)
ایمان حاتم پور - کارشناسی ارشد حسابداری دانشگاه آزاد واحدطبس

فرار مالیاتی و اجتناب از پرداخت مالیات دو پدیده ای هستند که قدمت آن ها به خود پدیده مالیات ستانی برمی گردد. هر زمان و مکانی که حاکمان تصمیم به وضع مالیات گرفته اند، افراد و بنگاه ها نیز به دنبال فرار و یا اجتناب از پرداخت آن بوده اند. این پدیده در عصر حاضر که به عصر دیجیتال نیز معروف است، رو به گسترش بوده و فرصت های این واحدها بیشتر بوده و در عین حال امکان شناسایی آن ها نیز مشکل تر گردیده است. پژوهش حاضر به شناسایی ترفندهای مالیاتی و علل و زمینه های به کارگیری این ترفندها می پردازد. بدین منظور ترفندهای مالیاتی مجاز و غیرمجاز که به ترتیب منجر به اجتناب از مالیات و فرار مالیاتی می شود تشریح می شود. سپس علل بروز این ترفندها و آثارشان در جوامع بررسی شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که تفاوت اساسی ترفندهای مالیاتی مجاز با ترفندهای مالیاتی غیرمجاز در قانونی و غیرقانونی بودن آن ها است و علل وقوع این ترفندها به دودسته کلی عوامل نهادی و عوامل اقتصادی تقسیم می شود.

مالیات؛ ترفندهای مالیاتی؛ اجتناب از مالیات؛ فرار مالیاتی