داریوش خواجوی - استادیار گروه تربیت بدنی و علوم ورزشی دانشگاه اراک.

خلاصه هدف. هدف این پژوهش، مقایسه تفاوتهای جنسیتی در فراوانی افتادن، اعتماد به تعادل و خودکارآمدی تکلیف سالمندان زن و مرد ساکن در شهر اراک بود.شرکت کننده ها. جامعه آماری تحقیق، سالمندان زن و مرد شهر اراک بودند که در مجموع 400آزمودنی با میانگین سنی 69/62 سال به روش در دسترس انتخاب شدند.ابزار و شیوه اجرا. داده ها با استفاده از پرسشنامه مشخصات فردی، فراوانی افتادن، مقیاس اعتماد به تعادل ویژه فعالیتها پاول و مییرس و مقیاس خود کارآمدی تکلیف روبرتس جمع آوری شد. از آزمون t -مستقل برای مقایسه میانگین نمره کسب شده دو گروه از متغیرهای تحقیق استفاده شد. برای مقایسه سن و فراوانی افتادن آزمودنی ها از آزمون غیرپارامتری Uمن-ویتنی استفاده شد.یافته ها. یافته ها نشان داد که 62/9% آزمودنیها در یکسال گذشته دارای حداقل یکبار سابقه افتادن و 37/1% بدون سابقه افتادن بودند که از افتاده ها 56/5% زن و 43/5% مرد بودند. میانگین افتادن در یکسال گذشته در بین آزمودنیهای زن و مرد به ترتیب 1/46 و 0/94 بار افتادن بود که در آزمودنیهای زن نسبت به مرد به طور معنیداری بیشتر بود .(p≤ 0.00) همچنین میانگین اعتماد به تعادل در زنان سالمند 58/25 و در مردان سالمند 76/44 بود و این میانگین، در زنان سالمند از مردان سالمند به طور معنیداری پایینتر بود .(p ≤0.00) به علاوه، میانگین نمره آزمودنیهای زن و مرد در زیرمقیاس 1 به ترتیب 91/06 و 97/55، در زیر مقیاس 2 به ترتیب 43/02 و 43/02 و در نمره کل مقیاس خود کارآمدی تکلیف به ترتیب 134/97 و 150/94 بود. نتایج آزمون t نشان داد که نمره آزمودنیهای مرد در زیرمقیاس1 (p≤ 0.05) ، زیرمقیاس 2 (p≤ 0.001) و نمره کل (p≤ 0.001) به طور معنیداری از آزمودنیهای زن بالاتر بود.نتیجه گیری تفاوت. جنسیتی بین خود کارآمدی تکلیف و اعتماد به تعادل بر اساس نظریه خود کارآمدی باندورا قابل تبیین میباشد. باندورا اظهار میدارد که انتظارات از خود کارآمدی، بر منابع اطلاعاتی متعددی از جمله تکمیل عملکرد مبتنی است. بر اساس این نظریه، تکمیل عملکرد، قابل اعتمادترین منبع انتظارات از کارآمدی را فراهم می آورد زیرا انتظارات از کارآمدی، بر تجارب شخصی خود فرد مبتنی هستند (باندورا، 1977اوت).تفاوت جنسیتی در وضعیت فیزیولوژیکی و قابلیتهای جسمانی سالمندان زن و مرد میتواند به تفاوت در ادراک آنها از کارآمدیشان در انجام تکالیف زندگی روزانه و ادراک از حفظ تعادلشان در حین اجرای فعالیتهای بدنی مورد نیاز برای برطرف کردن نیازهای زندگی روزانه منجرشود. مردان عموماً بدنی عضلانیتر و توانایی بدنی بالاتری دارند و ادراک آنها از این برتری فیزیولوژیکی و بدنی در هنگام انجام تکالیف میتواند به ادراک بهتر آنها از قابلیتها و در نتیجه بالا بودن کارآمدی شخصی بینجامد.این یافته ها، بر ضرورت توجه بیشتر به زنان سالمند ساکن در جامعه و اندیشیدن راهکارهای مرتبط با تندرستی و طراحی مداخله هایی به منظور کاهش اثرات پیامدهای افتادن در زنان سالمند تأکید میکند

سابقه افتادن، اعتماد به تعادل، خودکارآمدی تکلیف، سالمندان