توحید خانواری - کارشناس ارشد فیزیولوژی ورزشی، دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه تبریز
فرامرز سرداری - کارشناس ارشد فیزیولوژی ورزش، دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه ارومیه
بابک رضایی - کارشناس ارشد فیزیولوژی ورزشی، دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه تبریز
سهیلا صفائی پور - کارشناس ارشد فیزیولوژی ورزشی، دانشگاه آزاد کرج

زمینه و هدف: فعالیتهای ورزشی هوازی در جوامع امروزی برای سلامتی و کم کردن وزن رواج بیشتری پیدا کرده است. انجام این نوع فعالیتها با افزایش کراتین کیناز و لاکتات خون بلافاصله پس از فعالیت میشود و با رهایش بیش از حد بنیانهای آزاد و تخلیه ی بسیاری از مواد متابولیکی درونزاد باعث افزایش آسیبهای عضلانی و تغییرات نامطلوب بسیاری از شاخص های آسیب سلولی مانند کراتین کیناز تام سرمی شود. در چنین مواقعی مصرف مواد و مکمل های تغذیه ای مانند کوآنزیمQ10 با افزایش توان بافری ممکن است از آسیبهای فشار متابولیکی پیشگیری کند. با این حال، در رابطه با اثرات این مادهی غذایی بر شاخصهای آسیب عضلانی و خستگی ناشی از انجام فعالیتهای ورزشی مطالعات جامعی صورت نگرفته است. از این رو، تحقیق حاضر به منظور تعیین تأثیر یک جلسه تمرین هوازی وامانده ساز و مکمل سازی کوآنزیمQ10 بر شاخصهای آسیب عضلانی و خستگی مردان غیرفعال انجام شد. روش شناسی: 20 مرد غیرفعال داوطلب (میانگین سنی 23±2، درصد چربی گروه مکمل 15.14±1.26و گروه دارونما 14.87±1.35 و شاخص توده ی بدنی گروه مکمل 23.2±0.92 و دارونما (23.05±0.5 به طور تصادفی و دوسویه کور در دو گروه 10 نفره مکمل کوآنزیم Q10 (2/5 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن )و شبهدارو( 2/5 میلی گرم دکستروز به ازای هر کیلوگرم وزن بدن) تقسیم شدند. همهی آزمودنیها پس از 14 روز مکمل سازی در قرارداد تمرینی تست بروس شرکت نمودند. خون-گیری در چهار مرحله: -1 حالت پایه، -2 پس از مکملسازی -3 بلافاصله پس از فعالیت ورزشی -4 دو ساعت پس از فعالیت، انجام شد. شاخصهای کراتینکیناز، لاکتات و کورتیزول هر دو گروه طی این چهار مرحله اندازهگیری شد. داده ها به صورت میانگین و انحراف استاندارد با استفاده از آزمونهای تحلیل واریانس مکرر، تعقیبی بونفرونی و تیم ستقل با کمک نرمافزارSPSS17 در سطح معنیداری 0/05 بررسی شد. یافته های تحقیق: نتایج حاکی است که مصرف 14 روزه ی مکمل کوآنزیمQ10 در حالت پایه بر میزان کورتیزول تأثیر معنیداری میگذارد.(P<0/05) به علاوه، یک جلسه فعالیت هوازی وامانده ساز باعث افزایش کراتینکیناز و لاکتات شد.(P<0/05) از طرفی، کراتینکیناز دو گروه تفاوت معنیداری پس از فعالیت ورزشی نداشت(P>0/05 )نتیجه گیری: یافته های این تحقیق نشان داد که فعالیت هوازی و مکمل سازی کوآنزیمQ10 بر شاخص های آسیب عضلانی و خستگی تأثیر دارد. همچنین مکمل سازی توانست از افزایش میزان لاکتات خون ممانعت به عمل آورد. بنابراین، بر اساس نتایج مطالعه ی حاضر، مکمل سازی 14روزه کوآنزیمQ10 ممکن است از آسیب سلولی ناشی از فعالیت هوازی وامانده ساز در مردان غیر فعال بکاهد.

فعالیت هوازی وامانده ساز، Q10 ، کورتیزول، CK، لاکتات، مردان غیر فعال