بررسی تجربه پدیدارشناختی اطمینان جویی در بیماران مبتلا به اختلال وسواس نجس- پاکی با در نظر گرفتن عوامل فرهنگی ایران: یک مطالعه کیفی

اطمینان جویی یک مشکل رایج در جمعیت بالینی اختلالات اضطرابی بوده و به شکل ویژه ای در اختلال طیف وسواسی -جبری مشهود است .از این رو هدف از مطالعه حاضر بررسی تجربه پدیدارشناختی اطمینان جویی در بیماران مبتلا به اختلال وسواس نجس- پاکی بوده است .برای دستیابی به این هدف با استفاده از روش شناسی کیفی تجربه بیماران در خصوص عواملی همچون راه انداز های اطمینان جویی، محتوا ،کارکرد ( انگیزه )، فرآیند و معیارهای توقف اطمینان جویی مورد اکتشاف قرار گرفته است .بدین منظور در مطالعه حاضر از روش مصاحبه عمیق انفرادی نیمه ساختاریافته با 13 بیمار مبتلا به اختلال وسواس نجس- پاکی استفاده شد. محورهای مصاحبه شامل سوالاتی در مورد راه اندازهای اطمینان جویی، محتوا ، انگیزه اطمینان جویی ، درک شیوه های به کار بسته شده از سوی بیماران برای دریافت اطمینان از اطرافیان و پیامدهای ادراک شده بعد از انجام اطمینان جویی و معیارهای توقف بود . بعد از اجرای مصاحبه ها ، تکنیک تحلیل محتوا مضمونی (تحلیل محتوا عرفی )برای دستیابی به نتایج به کاربسته شد. تجزیه و تحلیل داده ها ی این مطالعه با روش های کدگذاری باز، محوری و گزینشی، به ترسیم و معرفی الگوی اطمینان جویی انجامید. 5 مقوله اصلی در مطالعه حاضر شناسایی شد.این عوامل شامل عوامل راه انداز ( با زیر مقوله های افکار ناخواسته با محتوای شک و تردید درباره عملکرد پاک گردانی، مسئولیت ادراک شده افراطی درباره خطر در رابطه فرد با خدا/نگرانی در مورد ابطال اعمال ، سردرگمی در انجام و یا عدم انجام عمل پاک گردانی،خلق مضطرب، شک درباره ارزشمندی فرد نزد خدا ،شک و تردید درباره کافی بودن دفعات و کیفیت عمل پاک گردانی انجام شده ، نگرانی های مربوط به سرایت نجاست از افراد و مکان های بیرونی به فرد)، محتوا اطمینان جویی (با زیر مقوله های خطر اداراک شده از سوی خدا، عملکرد شخصی و شایستگی در انجام اجبارهای پاک گردانی، شک و تردید درباره لزوم انجام دادن یا ندادن عمل پاک گردانی،شک و تردید نسبت به نجس – پاکی یک مکان )،فرآیند اطمینان جویی (با زیر مقوله های اطمینان یابی از منابع مختلف ، پرسش دقیق کردن ، کیفیت اطمینان دریافت شده )،کارکرد (با زیر مقوله های کاهش خلق مضطرب، انگیزه رسیدن به احساس یقین اقزایش یابنده، رهایی از خشم خدا و عقوبت الهی ( جلوگیری از آسیب در رابطه فرد با خدا )، دستیابی به اطمینان به منظور فرار از انجام تشریقات پاک گردانی طاقت فرسا، کاهش ابهام ، کاهش مسئولیت ادراک شده از سوی فرد برای جلوگیری از سرایت نجاست ،ردیابی اشتباهات و نه اطمینان یابی)و معیارهای توقف اطمینان جویی (با زیر مقوله های فروکش کردن اضطراب، مسائل بین فردی،اثرات محدود اطمینان جویی،توجیه عقلی، فشار زمانی ، خودگویی منطقی،کیفیت پاسخ دریافت شده،کم رنگ شدن ابهام فرد با اطمینان ،خستگی ذهنی و بدنی ) بودند . ضمن اشاره به کاربست نظری و فواید بالینی نتایج ، یافته ها در قالب مدل شناختی- رفتاری اختلال وسواس نجس- پاکی مورد بحث قرار گرفته اند.

Keywords:

اختلال وسواس نجس- پاکی , اسکروپولاسیتی , اطمینان جویی , ایران , مطالعه کیفی