محمد خدایاری فرد - استاد، گروه روانشناسی تربیتی و مشاوره، دانشگاه تهران
زینب محمدعلی پور - دانشجوی دکترای مشاوره دانشگاه خوارزمی،
نسرین سبزفروش - کارشناس ارشد مشاوره مدرسه، دانشگاه تهران،

همراه با افزایش توجه به روان شناسی مثبت، توجه پژوهشگران به متغیرهایی چون شادکامی نیز بیش از پیش افزایش یافته است، زیرا یکی از نمودهای سلامت روان نیز شادکامی است که دارای ابعاد شناختی، هیجانی و اجتماعی بوده و تعاریف متعددی از آن وجود دارد. از این رو هدف پژوهش حاضر، تعیین اثربخشی مشاوره گروهی با رویکرد شناختی رفتاری و طرحواره درمانی بر شادکامی بود. با توجه به اهمیت نقش شادکامی در سلامت روان افراد، جست و جوی مفیدترین، به صرفه ترین و کارآمدترین روش ها برای افزایش آن به ویژه در دانشجویان ضروری است زیرا این افراد معمولاً به دلیل مشغله های تحصیلی و نیز به دلیل دغدغه های زیادی که برای آینده ی خود دارند، ممکن است در معرض خطر بیشتری باشند. جامعه ی پژوهش دانشجویان دختر ساکن در خوابگاه های دانشگاه تهران در سال 92-93 بودند که از بین آن ها 30 نفر به تصادف انتخاب شده وبه تصادف در دوگروه آزمایش (10 نفر در گروه شناختی رفتاری و 10 نفر در گروه طرحواره درمانی) و یک گروه کنترل (10 نفر) جایگزین شدند. روش پژوهش، روش شبه آزمایشی از نوع پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود و برای سنجش شادکامی از مقیاس شادکامی آکسفورد استفاده شد. داده ها با استفاده از تحلیل واریانس 1 راهه تحلیل شدند و نتایج پژوهش نشان داد که بین گروه کنترل در نمرات حاصل از شادکامی در پس آزمون (01/0P<،39/56=(23-1)F) و گروه های مداخله (01/0P<،44/37=(23-2)F) تفاوت معنی داری به لحاظ آماری وجود دارد. نمرات شادکامی هر دو گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل به طور معناداری افزایش یافت و همچنین بین مشاوره گروهی شناختی رفتاری و مشاوره گروهی مبتنی بر طرحواره تفاوت معناداری وجود نداشت(05/0p>). یافته ها حاکی از این است که می توان از هر دو رویکرد شناختی رفتاری گروهی و طرحواره درمانی گروهی برای افزایش شادکامی افراد بهره گرفت. اینکه تفاوت معناداری بین این دو نوع درمان مشاهده نشد، دلیل بر نبود تفاوت معنادار بین دو نوع مداخله نیست، زیرا نتایج پژوهش پیگیری نشده اند و تأثیر این مداخلات باید در درازمدت مورد بررسی قرار گیرد. همچنین به دلیل نقش مهم دانشجویان در آینده ی جامعه و اهمیت آماده سازی آن ها برای ورود به عرصه های شغلی و زندگی خانوادگی، این پژوهش در بین دانشجویان اجرا شد، اما اجرای در سایر گروه ها می تواند اطلاعات مهمی به دست دهد.

مشاوره گروهی؛ درمان شناختی-رفتاری، طرحواره درمانی؛ شادکامی؛ دانشجویان