محمدرضا هامونی - کارشناس ارشد هواشناسی، مرکز تحقیقات هواشناسی آذربایجان شرقی
یونس اکبرزاده - دانشجوی دکتری ،دانشگاه زنجان، مرکز تحقیقات هواشناسی آذربایجان شرقی
حبیب عبدلی - کارشناس ارشد اقلیم شناسی،معاون فنی و شبکه ایستگاههای هواشناسی آذربایجان شرقی
مهدی اصلاحی - دانشجوی دکتری ، مرکز تحقیقات هواشناسی آذربایجان شرقی

یکی از مخاطرات طبیعی نواحی غرب ایران، طوفانهای گرد و خاک میباشد، اما طی سالهای اخیر این پدیده از نظر شدت و وسعت رو به افزایش نهاده، دامنه اثرات نامطلوب آن حتی به مناطق شمال و شمالغرب کشور نیز کشیده شده است بر اساس آمارهای سازمان هواشناسی و مقایسه داده هایسه ساعته دید افقی و نوع پدیده )داست هیز ،غبار انتقالی( 30 ایستگاه سینوپتیک هواشناسی منطقه غرب کشور دو موج گردوغبار در تاریخ 27فروردین الی 3 اردیبهشت 1388 ( 16 - 23 آوریل 2009 ) 14 الی 16 تیر 1388 ( 5 - 7 جولای 2009 ( که بیشترین گستره وشدت را دارا بودند انتخاب شدند. با اخذ تصاویر MODIS و اجرای شاخص NDDI شدت و گستره پدیده گرد و غبار در نیمه غربی کشور مورد بررسی قرار گرفت.جهت تعیین منشاء گردوغبار از روش آکرمن استفاده گردید. سپس بر اساس ضرب همبستگی اسپیرمن به بررسی وجود یا عدم وجود رابطه معنیدار بین دادههای دید افقی ثبت شده در ایستگاههای هواشناسی و همچنین دادههای ذرات معلق ) PM10 ( سازمان محیط زیست با دادههای بدست آمده از شاخص NDDIپرداخته شد. با توجه به نتایج حاصل از آزمون همبستگی بین دید افقی ثبت شده در ایستگاههای مورد مطالعه و دادههای NDDI مشخص گردید کهبجز روز 21 آوریل در بقیه روزهای گرد و غباری همبستگی معنی داری بین دادههای NDDI و دید افقی ثبت شده وجود دارد، همچنین بین مقادیر pm10 و دادههای NDDI در تمامی روزها همبستگی معنی داری را نشان میدهد. در نهایت تصاویر ماهوارهای MODIS و استفاده از شاخص تفاضل نرمال، پتانسیل لازم را برای پایش تغییرات پدیده گرد و غبار در طول دوره آماری مورد مطالعه دارا میباشد

پدیده گردوغبار، سنجش از دور، مودیس، شاخص نرمال شده تفاضل غبار، غرب ایران