جواد نخعی - کارشناس ارشد هواشناسی، اداره کل هواشناسی خراسان جنوبی
سعیده کوزه گران - دانشجوی دکترای هواشناسی کشاورزی ، دانشگاه فردوسی مشهد
علیرضا خندان رو - مدیریت اداره کل هواشناسی خراسان جنوبی

در مناطق شرقی ایران در دهه اخیر، نه تنها سرعت وزش طوفان و گرد و غبار ناشی از آن، بلکه مدت و تداوم آنها نیزافزایش یافتهاست. برای بررسی علل و روند وقوع گرد و خاک در این مطالعه، سه ایستگاه هواشناسی سینوپتیکیزاهدان، زابل و نهبندان به عنوان مناطق متأثراز این پدیده و مناطق شاهد انتخاب شد. دادههای دید افقی و سرعت باد طی دهه گذشته مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس استاندارد سازمان جهانی هواشناسی روزهای با دید افقی کمتر از یککیلومتر و همراه با سرعت باد بیشتر از 15 متر بر ثانیه بعنوان روزهای همراه با پدیده طوفان گرد و خاک در نظر گرفته شد و تحلیل آماری آنها انجام گرفت و همچنین روزهای 12 و 13 جولای 2008 که این شرایط بر هر سه ایستگاه سینوپتیک حاکم بود، به عنوان مطالعه موردی تحلیل سینوپتیکی انتخاب شد. بررسی روند سالانه روزهای همراه با رخدادطوفان گرد و غبار برای ایستگاههای موردمطالعه بیانگر افزایشی بودن روند این پدیده میباشد. طبق بررسیهای همدیدی طی این روزها، عوامل همدیدی سطوح میانی جو تأثیر چندانی در ایجاد طوفان گرد و خاک این منطقه نداشته و عامل اصلی گرد و خاکهای این منطقه را سیستمهای فشار سطح زمین میتوان بیان کرد

مخاطرات طبیعی، پدیده اقلیمی، طوفان گرد و غبار، الگوی همدیدی