مجید عبادی فر - کارشناس ارشد دفتر مطالعات پایه منابع آب شرکت آب منطقه ای گیلان
ابراهیم آزادخواه رودبنه - دانش آموخته کارشناسی ارشد اقلیم شناسی دانشگاه آزاد رشت
ساناز حجتی سعیدی - دانش آموخته کارشناسی ارشد اقلیم شناسی دانشگاه آزاد رشت

یخبندان یکی از خسارت بارترین بلایای طبیعی است که جنبه های مختلف زندگی انسان از جمله مسائل اقتصادی، اجتماعی، حمل و نقل، سازه های عمرانی و کشاورزی را تحت تأثیر قرار می دهد. با توجه به اینکه پدیده سرمازدگی و یخبندان در کشورمان همه ساله خسارات فراوانی خصوصاً به بخش کشاورزی وارد می کند، در این تحقیق سعی شده است شدت یخبندان در استان گیلان مورد بررسی قرار گیرد. برای این کار، از داده های 47 ایستگاه هواشناسی واقع در داخل و اطراف استان طی دوره آماری 30 ساله (منتهی به سال1390 (و نرم افزار سامانه اطلاعات جغرافیایی GIS ،استفاده گردید. لایه متوسط حداقل دما در سردترین ماه سال، از طریق رابطه همبستگی این شاخص با ارتفاع از سطح دریا تهیه و با توجه به دامنه تغییرات متوسط حداقل دمای استان، سه آستانه دمایی (کمتر از 4 -درجه سانتیگراد، بین 4-تا صفر و بیش از صفر درجه سانتیگراد) به ترتیب برای شدت یخبندان از نوع شدید، متوسط و ضعیف در نظر گرفته شد. در نهایت، پس از همپوشانی لایه متوسط حداقل دما با نقشه رقومی ارتفاعی (DEM ،(پهنه های شدت یخبندان استان حاصل گردید. نتایج نشان داد، دوره یخبندان از 4 تا 7 ماه مناطق مختلف استان گیلان را در بر می گیرد و بیشترین حداکثر روزهای یخبندان با تعداد 111 روز در ایستگاه اسپیلی دیلمان واقع در ارتفاعات شرق استان و کمترین آن با 21 روز در سال در ایستگاه منجیل واقع در جنوبی ترین نقطه استان مشاهده میگردد. همچنین غالب بخشهای استان گیلان از شدت یخبندان ضعیف برخوردارند و تنوع شدت یخبندان در نواحی شرقی و غربی آن بیش از سایر مناطق است. ضمن آنکه بیشترین گسترش شدت یخبندان در سطح استان با 62 درصد، از نوع ضعیف و کمترین آن با 6 درصد، از نوع شدید می باشد.

پهنه بندی، شدت یخبندان، استان گیلان، GIS