مسعود عسکری - پژوهشگر ارشد زمین شناسی و معدن شرکت معدنی و صنعتی گل گهر و دانشجوی دکتری تکتونیک دانشگاه علوم و تحقیقات فارس
عبدالمجید اسدی - دکترای تکتونیک و عضو هیئت علمی بخش زمین شناسی دانشگاه آزاد اسلامی شیراز
سبحان شکاری - کارشناس ارشد مهندسی معکوس شرکت معدنی و صنعتی گل گهر

مجتمع معدنی سنگ آهن گل گهر سیرجان یکی از مهمترین قطب های اصلی تامین کننده کنسانتره آهن صنایع فولاد کشور میباشد. به طور کلی توده سنگهای معدن شماره 1این مجتمع , اغلب دارای سطوح ضعفی از قبیل گسل ها , سطوح لایه بندی، درزه ها وسایر ناپیوستگی های زمین شناسی است، مسئله مهم و قابل توجه در تحقیق حاضر محل برخورد 3یا 4دسته گسل اصلی در این معدن می باشد که تحت عنوان نقاط بحرانی نام برده شده است و در طی بررسی روند ریزشهای گزارش شده در 5سال اخیردراین معدن، مشخص شد که این نقاط در معدن شماره 1مستعد ریزشهای ناگهانی می باشند. متاسفانه علیرغم اهمیت این موضوع در معادن ایران تاکنون هیچ توجهی به این مسئله نشده است. درطی بررسیهای انجام شده در تحقیق حاضر،برروی گسلهای موجوددراین معدن،12نقطه بحرانی معرفی شده است که این نقاط با جهت گیری گسلهای موجود و همچنین ویژگی سطوح گسلی درمعدن ارتباط مستقیم دارد، یعنی درهرکدام ازاین نقاط بحرانی دراصطلاح زمین ساختی، یک جهت گیری خاص وجود دارد که در آن محل ،ویژگی خاص سطح گسلیده با توجه به تغییر شرایط مولفه های ساختاری (شعاعی، قائم، مماسی) باعث افزایش ناپایداری شده و دربرخی موارد تاثیر عوامل محیطی و تجمع کانیهای آماس پذیر ورقه ای مانند : فلوگوپیت، سرپانتین، کلریت، تالک نیز درتشدید عوامل تکتونیکی موثر و باعث افزایش ناپایداری وسرانجام ریزشهای ناگهانی می گردد.همچنین سیالات درگیر مورد مطالعه در نقاط بحرانی در راستای سطح گسلیده با اشکال کشیده و باریک و بصورت دوفازی و سه فازی مشاهده می شوند و تمرکز قابل ملاحظه ای از نوعی سنگ آهن پر عیار در این مناطق قابل شناسایی است که حاصل تبلور مجدد ناشی از تکتونیک فعال منطقه می باشد.

گسل،سنگ آهن،نقاط بحرانی،سیالات درگیر،زونهای برشی،تکتونیک فعال،گل گهر