مسعود باستانی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه صنعتی امیرکبیر
اسلام رنجبرنوده - استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر
سعید پیروزهویدامرعشی - استادیار و عضو هیئی علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر

در جوشکاری اتصال لوله های با استحکام و ضخامت بالا، خواص مکانیکی جوش شامل استحکام کششی، استحکام تسلیم ،درصد ازدیاد طول نسبی و چقرمگی از اهمیت بالائی برخوردار است .برخی از عوامل موثر بر این خواص نوع الکترود مورد استفادهو پیشگرم می باشد.الکترودهای سلولزی بر خلاف نوع قلیایی دارای هیدروژن بیشتری هستند واین در خواص مکانیکی از جمله چقرمگی اثرمنفی دارد لذا سعی شده است با جایگزین کردن الکترود قلیایی 8108 E به جای الکترود سلولزی 8101 E وانجام پیشگرم این افت در خواص مکانیکی را تا حدودی برطرف کرد.نتایج تحقیقات نشان داده است که مقدار حرارت پیش گرم وحرارت بین پاسی درکاهش ایجاد ترک هیدروژنی مفید می باشد . انتخاب دمای پیش گرم و بین پاسی به نوع ومقدار عناصر آلیاژی و نیز ضخامت قطعه بستگی دارد . بنا براین در جوشکاری لوله ها با گرید بالا (API 5L X70) که دارای کربن معادل زیادتر و همینطور ضخامت بالایی هستند رعایت پیش گرمایش و حفظ دمای بین پاسی ضرورت کامل دارد. ترک ناشی ازعدم رعایت دمای پیش گرم و بین پاسی حتی ممکن است پس از جوشکاری بوجود نیاید ولی در آزمایش خمش (PQR) و یا در مواردیکه لوله تحت تنش های دینامیکی قرار می گیرد این مشکل نمایان می گردد . بنابراین انتخاب صحیح الکترود و نیز تعیین دمای مناسب پیش گرم و بین پاسی جهت دستیابی به خواص مکانیکی مطلوب ، موثر خواهد بود . سرعت زسوب الکترودقلیایی حدود 01 % کمتر از الکترود سلولزی می باشد .در مجموع نتایج نشان میدهد که الکترود 8108 E مزایای فراوانی را از جهت افزایش خواص مکانیکی میتواند فراهم کند.که این مقاله به موارد فوق می پردازد.

خواص مکانیکی، ریزساختار، E8018 ، E8010 ، لوله API 5L 70 ، الکترود دستی