علی داد کرمی - استادیار مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس، شیراز، ایران
کاظم خاوازی - دانشیار موسسه تحقیقات خاک و آب، کرج، ایران

گوگرد یکی از محصولات مهم جانبی صنعت نفت و گاز که عنصر غذایی ضروری برای گیاهان است و بررسی آن در خاکهای آهکی برای بهبود قابلیت دسترسی عناصر غذایی و تقویت رشد گیاه اهمیت زیادی دارد. بنابراین تاثیر مقادیر مختلف0و750و1500و3000 کیلوگرم درهکتارگوگرد به همراه دو درصد باکتری تیوباسیلوس در تناوب ذرت گندم در دو سال و سه تکرار بر روی ویژگیهای ارتفاع بوته، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و عملکرد کاه برای گندم و عملکرد تر و خشک علوفه ذرت بررسی شد. مقادیر کربن آلی، فسفر، پتاسیم، آهن، روی، مس، منگنز در نمونههای خاک اندازهگیری شد. نتایج نشان داد کاربرد گوگرد باعث تقویت کربن آلی خاک شد و اختلاف معنیدار کربن آلی خاک را ایجاد نمود. بیشترین مقادیر فسفر از بیشترین مقدار گوگرد ) 0000 کیلوگرم در هکتار گوگرد( حاصل شد. تیمارهای مختلف گوگرد اختلاف معنیداری در مقدار پتاسیم خاک ایجاد نکرد ولی مقادیر بیشتر گوگرد موجب بیشتر شدن مقدار پتاسیم قابل جذب خاک شد. گرچه کاربرد گوگرد تاثیر معنیداری بر مقدار مس، منگنز، آهن، و روی قابل جذبخاک نداشت ولی بیشترین مقدار آن از کاربرد مقادیر بیشتر گوگرد حاصل گردید. مقادیر آهن و روی قابل جذب با گذشت زمان افزایش داشت. کاربرد گوگرد بر فاکتورهای رشدی و عملکرد محصول تاثیر مثبت داشت

باکتری تیوباسیلوس، عملکرد محصول، عناصر غذایی پرمصرف، عناصر غذایی کممصرف، مدیریت پایدار اراضی