سیدرضا صفوی - مربی پژوهش، کارشناس ارشد علوم گیاهی، بخش تحقیقات گیاهشناسی، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران
محمدمهدی چرخچیان - کارشناس پژوهش، کارشناس ارشد علوم گیاهی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان قزوین.
محمد محمودی - کارشناس پژوهش، دکترای علوم گیاهی، بخش تحقیقات گیاهشناسی، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران،

نزدیک به سه دهه است که در مناطق مختلف جهان، گلسنگها به عنوان شناساگرهای زیستی 1 مورد استفاده قرار میگیرند. در حال حاضر تعیین کیفیت هوا )میزان دیاکسید گوگرد، فلوراید، آمونیاک و غیره(، اندازهگیری میزان آلودگی محیط با مواد رادیواکتیو و تخمین میزان اسیب دیدگی لایه اوزن در هر منطقه، همگی با استفاده از گلسنگها امکان پذیر است. در روش شناساگری زیستی 2 از یک موجود زنده برای بهدست آوردن اطلاعات درباره کیفیت محیط زیست آن استفاده میشود و به این ترتیب نوع آلودگیهای محیط زیست آن موجود زنده مشخص و میزان آن اندازهگیری میگردد. اگر چه استفاده از گسنگها را نمیتوان جایگزین روشهای سنجشی بسیار دقیق با استفاده از ابزارهای الکترونیک نمود ولی از آنجا که پراکنش آنها در طبیعت زیاد است، بهطور دائمی میتوان آنها را بررسی نمود و استفاده از آنها برای بررسیهای محیط زیستی بسیار کم هزینه و زودبازده است. گلسنگهابه دلیل داشتن توانایی فراوان در تجمع آهیندههای محیط زیست در خود، شناساگرهای خوبی برای نشان دادن میزان ذرات الاینده ای همچون فلزاتسنگین در هوا هستند و تنها با بررسی مواد الاینده پیکره آنها میتوان میزان آلودگی یک منطقه را به راحتی تخمین زد )در واقع گلسنگها کانونهای نمونه برداری از محیط زیست به منظور بررسی الاینده های آن هستند(. یکی از گونههای گلسنگها که امروزه به این منظور در دنیا مورد استفاده قرار میگیرد، گونهای کعدونیاست میباشد، این گونه در نقاط مختلف استان قزوین بر روی خزهها، تنه و شاخه درختان و حتی کف جنگلها یافت میشود

فلور ایران، استان قزوین، گیاهشناسی، گلسنگها، شناساگرهای زیستی