احمد گلزارشهری - کارشناس ارشد مکانیک، یزد- میدان صنعت- ابتدای بلوار شهید دهقان - سازمان اتوبوسرانی یزد و حومه
مصطفی آقاباقری - کارشناس ارشد حمل و نقل، یزد- میدان صنعت- ابتدای بلوار شهید دهقان - سازمان اتوبوسرانی یزد و حومه
محمدحسین دلشاد - کارشناس حسابداری، یزد- میدان صنعت- ابتدای بلوار شهید دهقان - سازمان اتوبوسرانی یزد و حومه

هدف سیستم حمل و نقل عمومی کاهش استفاده شهروندان از وسایل نقلیه شخصی و در نتیجه کاهش ترافیک ومعضلات ناشی از آن در شهرهاست. در کشورهای در حال توسعه اتوبوس های درون شهری مهم ترین بخش از سیستم حمل و نقل عمومی را تشکیل می دهند و طراحی شبکه خطوط اتوبوسرانی بهینه، به منظور افزایش کیفیت خدمات دهی به شهروندان و کاهش ترافیک معابر شهری و مسائل مربوطه، از اهمیت ویژه ای برخوردار است . دراین پژوهش، شبکه کنونی خطوط اتوبوسرانی در محدوده شهر یزد در نظر گرفته شده و عملکرد شبکه خطوط کنونی از منظر فرکانس اتوبوس عبوری، تعداد مسافرین، زمان انتظار و... بررسی شده است . با توجه به هندسهمعابر شهری، موقعیت مراکز جمعیتی، تقاطعها و... مشابه روش فراابتکاری کلونی مورچگان، محدوده شهری به 149 کمان و 92 گره تقسیم شده است. با توجه به همپوشانی خطوط در هر یک از این کمان ها و مناطق شهر ی، عملکرد شبکه موجود در هریک از کمانها مورد ارزیابی قرار گرفته است. با مقایسه نتایج، راهکارهایی به صورت؛افزودن کمان جدید، حذف و یا بهبود برخی کمانها، تعریف مسیر جدید، تخصیص تعداد و نوع ناوگان به هر یک از خطوط با هدف افزایش رضایت شهروندان و ترغیب به استفاده از ناوگان اتوبوسرانی، کاهش انتقالها، کاهش هزینه-های شهرداری، کاهش ترافیک شهری، کاهش مصرف انرژی و... ارائه شده است تا عملکرد و بازده شبکه کنونی ارتقا یابد.

حمل و نقل عمومی، اتوبوس ، شبکه خطوط اتوبوسرانی، ترافیک شهری