علی افروزی - دانشجوی دکتری گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا،علی افروزی همدان، ایران
حمید زارع ابیانه - دانشیار گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
مهرداد عباس معین - کارشناس ارشد منابع آب، شرکت آب منطقهای همدان، همدان، ایران
محمد کارگر - کارشناس منابع آب، شرکت آب منطقه ای همدان، همدان، ایران

محدودیت در بهره برداری از منابع آب شیرین و نیاز روزافزون بخشهای مختلف به این منابع، لزوم ارائه راهکارهای مؤثر و عملی در مدیریت منابع آب را بیش از پیش نموده است. از جمله راهکارهای مورد تأکید، استفاده مجدد از پساب در مصارف متنوع می باشد. در استفاده از این راهکار بایستی به اثرات طولانی مدت کاربرد پساب بر گیاه، خاک و منابع آب توجه داشت. در این زمینه مطالعاتی صورت گرفته که این مقاله با گردآوری آنها به بررسی خصوصیات پساب های تولیدی در سطح استان تهران پرداخته است. سپس آثار کاربرد پساب و فاضلاب بر گیاهان، خاک، تغذیه مصنوعی و زهآب مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که استفاده مجدد از فاضلاب تا زمانی که معیارها و استانداردها رعایت شوند در اغلب موارد بدون اشکال است. آبیاری با پساب بخش قابل توجهی از نیاز گیاه به کود و مواد مغذی را تأمین کرده و موجب افزایش عملکرد گیاه و بهبود نسبی ساختمان خاک می شود. وجود فلزات سنگین در پساب و تجمع آن در بافت گیاه می تواند محدودیت هایی را در کاربرد آن ایجاد نماید که باید به این مسئله توجه کرد. همچنین نتایج نشان داد می توان از پساب در تغذیه مصنوعی سفره های آب زیرزمینی استفاده کرد.

پساب، فاضلاب، تهران، زراعت، تغذیه مصنوعی، استفاده مجدد