محمد روحی - کارشناسی ارشد دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه شاهرود
جعفر یزدی - استادیار دانشکده مهندسی آب و محیط زیست شهید عباسپور، دانشگاه شهید بهشتی
سعید گلیان - استادیار دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه صنعتی شاهرود

زندگی مردمی که در مناطق کوهستانی زندگی می کنند در اثر حوادث طبیعی مانند بهمن و سیل و اثرات باقی مانده از آنها از دیرباز در خطر بوده است. یک روش مناسب برای محافظت زیستگاه در برابر سیلاب و اثرات باقی مانده از آن ساخت سدهای اصلاحی و یا چکدمها می باشد. سد اصلاحی، نوعی سازه مهندسی برای حفاظت خاک و کنترل سیلاب در مناطق فرسایش پذیر است. اجرای سدهای اصلاحی برای کنترل فرسایش خاک در برخی کشورها چون چین، فرانسه، ایتالیا، ایران و اسپانیا گزارش شده است. با توجه به نبود تجهیزات لازم به منظور اندازه گیری و ثبت تغییرات ایجاد شده در وضعیت سیلاب، فرسایش و رسوب حوضه های آبریز بهره گیری از مدل های توزیعی هیدرولوژیکی جهت همانند سازی رفتار حوضه در پیش و پس از فعالیت های کنترل سیلاب ابزاری کارآمد در دستیابی به این هدفها می باشد. در این پژوهش اثر استفاده از چکدمها در کاهش دبی اوج و افزایش زمان رسیدن به دبی اوج در حوضه آبریز کن در شمال غرب شهر تهران بررسی می شود. بعبارت دیگر به بررسی اثرات چکدمها و ارزیابی عملکرد آنها بر تسکین سیلاب در سطح حوضه آبریز پرداخته خواهد . همچنین به نحوه تعیین فاصله مناسب چکدمها و معادلات آنها پرداخته می شود. در نهایت برای یکی از زیر حوضه های منطقه مورد مطالعه، مقدار کاهش دبی اوج بوسیله چکدمها در دوره بازگشت های پنج و دو ساله با استفاده از نرم افزار HEC-HMS مورد بررسی قرار می گیرد.

چکدم، سیلاب، توزیع هیدرولوژیکی، دبی