جعفر بلوری بزاز - دانشیار گروه عمران، دانشکده ی مهندسی، دانشگاه فردوسی مشهد
سعید رسولی - نویسنده ی مسؤول: عضو هیأت علمی دانشگاه بیرجند و دانشجوی دکتری ژئوتکنیک دانشگاه فردوسی

برای تعیین ضریب فشار جانبی در حالت سکون در مجاورت دیوارهای حائل روابط گوناگونی پیشنهاد شده است که هر کدام برایشرایط ویژه خود تعریف می شوند و به کار می روند. این روابط معمولاً تابع خواص خاک مانند زاویه ی اصطکاک، نسبت پواسون و ضریب بیشتحکیمی می باشند. از طرفی در پل های یک پارچه که دیوار حایل آن تحت اثر تغییر مکان های سیکلی قرار دارد این روابط دقت خود را ازدست داده و فقط تابع خواص مکانیکی خاک نیستند. در تحقیق حاضر اثر تغییر مکان افقی قسمت فوقانی دیوار پل های یک پارچه که بر اثرتغییرات درجه حرارت روزانه به قسمت فوقانی دیوار این گونه پل ها اعمال می شود مورد بررسی قرار گرفته است. به این منظور یک مدلآزمایشگاهی کامل طراحی و ساخته شد به گونه ای که قادر به اعمال تغییرمکان افقی سیکلی با دامنه های گوناگون و با تعداد سیکل مورد نظرمی باشد. برای تعیین افزایش فشار افقی وارد بر دیوار ( در شرایط سکون، فعال و یا مقاوم) تنش سنج های مینیاتوری در ترازهای مختلف رویدیوار نصب گردید. داده های نیر وسنج نصب شده و نیز تغییرمکان اعمال شده در سیستم داده نگار ذخیره می شود. نتایج این تحقیق نشان می دهدکه ضریب فشار افقی در دیوارهایی که تحت اثر تغییرمکان افقی قرار دارند نه تنها در عمق خطی نیست بلکه تابع زاویه ی اصطکاک خاک، ترازگوناگون دیوار و تعداد سیکل تغییرمکان اعمال شده می باشد. از طرفی نتایج بیانگر این نکته است که بر اثر اعمال تغییرمکان افقی، مصالحپشت دیوار متراکم می شوند به گونه ای که پدیده ی آرچینگ به وجود می آید و موجب کاهش فشار افقی در ترازهای پایین دیوار می گردد.

دیوار حایل، تغییر مکان افقی سیکلی، ضریب فشار افقی