یوسف دانشیار - کارشناس ارشد اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، واحد میانه، دانشگاه آزاد اسلامی ، میانه، ایران
اسماعیل پیش بهار - دانشیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
علی کیانی راد - استادیار موسسه پژوهش های برنامه ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی، وزارت جهاد کشاورزی، تهران، ایران

هدف از این مطالعه برآورد تابع تقاضا و مقایسه ی انواع کشش های تقاضا برای کالاهای شیر، ماست، پنیر و دوغ در دهک های اول تا دهم درآمدی خانوارهای شهری با استفاده از روش رگرسیون به ظاهر نامرتبط تکراری طی دوره 1392-1363 است. برای نیل به این هدف انواع سیستم های انعطاف پذیر پرکاربرد تقاضا مانند مدل AIDS ،CBS ، NBR و رتردام با اعمال آثار عادات مصرفی برای هر یک از دهک ها برآورد شدند و با مقایسه آن ها از طریق تعداد بیشتر ضرایب معنی دار در هر یک از دهک ها، مدل برتر انتخاب گردید. نتایج نشان داد که تمامی کشش های خود قیمتی در دهک های اول تا دهم خانوارهای شهری مطابق انتظار تئوریک و منفی می باشند. کشش درآمدی کالای پنیر به جز در ده چهارم شهری، بزرگتر از یک بود که حاکی از لوکس بودن این کالا می باشد. نتایج نشان می دهد که کشش های متقاطع قیمتی محاسبه شده از گروه های مختلف درآمدی و نحوه ی عکس العمل این گروه ها نسبت به تغییرات قیمت و درآمد متفاوت است. به طوری که کالاها در بعضی از دهک ها نسبت به هم جانشین و در بعضی دهک ها مکمل یکدیگر بودند. همچنین نتایج حاصل از اعمال ضرایب عادات مصرفی نشان داد که این ضریب در اکثر معادله ها در سطح 5 درصد معنی دار می باشد بنابراین نادیده گرفتن آثار عادات مصرفی می تواند منجر به ایجاد اریب در برآورد تابع تقاضا و در نتیجه تحلیل نادرست الگوی مصرفی خانوار گردد. از این رو پیشنهاد می شود در مطالعات تحلیل تقاضا در مورد لبنیات برای خانوارهای شهری، اثر عادات مصرفی مورد آزمون قرار گیرد.

سیستم های تقاضای پویا، لبنیات، دهک های مختلف درآمدی، خانوارهای شهری، ایران