نورالله پاک نژاد - گروه ارشد مدیریت دولتی، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر، ایران
وحید چناری - گروه ارشد مدیریت دولتی، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر، ایران

به واسطه اهمیت ایمنی در حمل و نقل ریلی، شناخت عوامل موثر بر بروز سوانح و حوادث ریلی از اهداف مهم صنعت راه آهن محسوب میشود. در مدل های ارائه شده در تحقیقات پیشین بر نقش عوامل انسانی بسیار تاکید شده است. با وجود ای تاکیدها، تعداد سوانح در این صنعت کاهش چشمگیری نداشته است.این مهم احتمال وجود عوامل دیگری را در بروز سوانح ریلنی مطرح نموده است. برای اساس تحقیق حاضر با توجه به مطالعه مبانی نظری درحوزه سوانح ریلی به ارائه الگوی عوامل انسانی موثر دربروز سوانح ریلی می پردازد. جامعه آماری پژوهش تعداد 300 نفرکارکنان بخش عملیاتی راه آهن ناحیه زاگرس می باشند که حجم نمونه به روش تصادفی-طبقه ای و استفاده از جدول (کرجسی- مورگان) به تعداد 156 نفر تعیین گردید. روش گردآوری داده ها پرسشنامه (محقنق ساخته) حضوری و مراجعه به اسناد و مدارک بوده و از رو تحقیق توصیفی - میدانی استفاد شده است،جهت تحلیل فرضیهای تحقیق از آزمون ناپارامتریک کای دو (خی دو) و همچنین برای رتبه بندی عوامل انسانی سانحه ساز از آزمون فریدمن استفاده گردید. نتایج تحقیق بیانگر اثبات مدل محقق ساخته عوامل انسانی سانحه ساز ریلی می باشند که این عوامل عبارتند از عوامل جسمانی و فیزیولوژیک کارکنان، عوامل روحی روانی و رفتاری کارکنان، عدم رعایت مقررات عمومی حرکت، ضعف مدیریت ایمنی ،عوامل فیزیکی محیط کار،عدم آموزش و تجربه کافی و موثر کارکنان می باشد که از بین این عوامل عوامل روحی روانی و رفتاری کارکنان در ایجاد سوانح ریلی بیشترین نقش را داشته است و عدم رعایت مقررات عمومی حرکت از سوی کارکنان بخش عملیاتی کمتری رتبه را به خود اختصاص داده اند همچنین راهکارهای علمی و فنی در جهت کاهش عوامل انسانی سانحه ساز ارائه گردیده است.

سوانح ریلی،عوامل انسانی سانحه ساز،راه آهن