سید نیما وهابی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس

انسان ها عمده ترین مخاطبین معماری در طول تاریخ بوده اند. انسان ها در آینه ی معماری نیازهای خود را می جستند و در این میان معماری باید به زنان به عنوان نیمی از جوامع انسانی پاسخی درخور ارائه دهد. لذا در این جستار با روش تفسیری - تاریخی ضمن بررسی پاسخ های تاریخی که معماری و معماران به این جوامع داده اند، دوره های مختلف معماری بشر بر روی این کره ی خاکی به لحاظ مفهوم جنسیت مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته و از ابزار خوانش کتابخانه ای و اسنادی بهره مند گردیده است. این جستار بر آن است تا به این پرسش پاسخ دهد که معماری جهان تا چه حد به زنان، مجوز تأثیرگذاری داده و جامعه تا چه حد بصورت خودآگاه در پی استیفای حقوق زنان در این حوزه بوده است. بنا به گفته ی زاها حدید از معدود معمارانی که موفق به عبور از این سقف های شیشه ای گشته است، معماری جهان تا به آنجا به زنان امکان و مجوز تأثیرگذاری داده است که آنها خود تلاش نموده اند. هنجارهای اجتماعی می توانند به اشکال گوناگون در معماری انعکاس یابند و معماری نیز می تواند نقش بارزی در شکل دهی به مفاهیم و ارزشهای اجتماعی بر عهده گیرد. تاریخ همواره از معماری برای تقویت شباهت ها و تفاوت های اجتماعی یا شکل دادن به هویت افراد استفاده نموده است. بررسی دوره های مختلف معماری جهان بیانگر آن است که فضا و جنسیت هر دو مفاهیمی فرهنگی و برساخته ای اجتماعی هستند که در صورت عدم تحقق مشارکت آگاهانه، فعال و متوازن، از پتانسیل ایجاد یک سوء تفاهم تاریخی تا تدقیق هدفمند خرد مذکر و رانه ی سرکوب جنس دوم در نوسان خواهد بود.

دوره های معماری، جنسیت، فضا، حقوق زنان