مصطفی کابلی زاده - استادیار و عضو هیئت علمی گروه سنجش از دور و GIS، دانشگاه شهید چمران اهواز
آرش ادیب - دانشیار و عضو هیئت علمی گروه عمران، دانشگاه شهید چمران اهواز
کامیار لیموچی - دانشجوی کارشناسی ارشد راه و ترابری، دانشگاه شهید چمران اهواز

روند رو به رشد جمعیت در مناطق شهری و نیز افزایش استفاده از وسایل نقلیه شخصی در شهرها، علاوه بر انسداد ترافیکی و تاخیر ناشی از آن، موجب مشکلات عدیده ی دیگری از جمله آلودگی های زیست محیطی و صرف هزینه های پیدا و پنهان شده است. به طور معمول، راهکارهایی که برای بهبود وضعیت ترافیکی در نظر گرفته می شوند، بدون توجه به عواقب آنها، تنها مسئله انسداد و تاخیر در تردد را در برمی گیرند. به عبارتی راهکارهای فعلی بیشتر ناظر به افزایش ظرفیت موجود می باشند. این در حالی است که با در نظر گیری مولفه ی اصلی دیگر جریان ترافیک یعنی تقاضا، و کاهش و مدیریت آن نیز نه تنها می توان وضعیت تردد را بهبود بخشید، بلکه میتوان از عواقبی که در راهکار به طور صرف افزایش ظرفیت وجود دارند نیز جلوگیری نمود. در تحقیق حاضر، پس از امکان سنجی و اثر سنجی راهبرد ظرفیت محور، جهت ارزیابی عملی، دو راهکار دورکاری و همسواری به عنوان نمایندهای از این راهبرد، در محیط GIS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. به این ترتیب که داده های واقعی وارد محیط GIS شده و نتایج تغییرات برای سه سناریوی مختلف به دست آمدند. در حالتی نه چندان خوش بینانه، اگر در ساعت اوج خودروهای تک سرنشین و دو سرنشینی وجود نداشته باشند، به میزان 21 درصد افزایش سرعت، 17 درصد کاهش زمان سفر، حداقل 39 درصد کاهش میزان آلودگی هوا و به میزان 6582621 ریال صرفه جویی ( تنها در یک تسهیلات و تنها در ساعت اوج ) حاصل خواهد شد.

ترافیک شهری، ظرفیت، تقاضا، تحلیل فنی اقتصادی، GIS